GACAR G. (Yürütücü), AYDEMİR M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Alzheimer hastalığı (AH) henüz etkin bir tedavisi bulunmayan nörodejeneratif hastalıktır. Hastalıkla
karakterize özellikler; beyinde amiloid beta (Aβ) plak oluşumu, nörofibriler yumaklar, sitokin miktarında
artma, antiinflamatuar madde miktarında azalma ve aktif mikrogliaların varlığıdır.
Mezenkimal kök hücreler (MKH) düşük immünojenisiteye sahip olması, göç edebilme kapasitesi ve
rejeneratif potansiyeli bakımından nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde umut vadetmektedir.
MKH'nin, Aβ toksisitesine karşı nörokoruyucu etkisi, yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. MKH
eksozomları hücreler arası iletişime aracılık ederek salgıladıkları büyüme faktörleri ve nörotrofik faktörler
aracılığıyla AH patalojisine olumlu yönde etki eder. Neprilisin (NEP/ CD10) ilk olarak sıçan böbreğinde
tanımlanmış, daha sonra çinko metallopeptidaz olarak karakterize edilmiştir. İlerleyen çalışmalarda
NEP’in beyinde Aβ degrade eden enzimlerin başında geldiği anlaşılmıştır. Adipoz doku kaynaklı MKH
(AD-MKH) eksozomunda Neprilisin pozitif hücreler, farklı kaynaklardan elde edilen kök hücre
eksozomlarına göre daha fazla ifade edilmektedir.
Mezenkimal kök hücrenin terapötik etkinliğini arttırmaya yönelik hidrojen peroksit (H202) ve sitokin
kompleksi (TNF-alfa, IL-1beta ve IFN-gama) ile uyarma işlemleri yapılan yöntemlerdendir. Bu çalışmada
adipoz doku kaynaklı MKH’lerin H202 ve sitokin kompleksi ile ayrı ayrı uyarılarak bunlardan elde edilen
eksozomların, SH-SY5Y insan nöroblastoma hücre hattı ve Aβ1-42 peptidi kullanılarak oluşturulan
Alzheimer benzeri modelde, Aβ agregasyonuna etkisi araştırılacaktır. Bunun yanında uyarılan adipoz
doku kaynaklı mezenkimal kök hücrelerin eksozomlarının miktar bakımından karşılaştırılması da
yapılacaktır.
KÖGEM koleksiyonundan elde edilecek olan AD-MKH’ler uyarıldıktan sonra eksozom eldesi
gerçekleştirilecektir. Eksozomun immünofenotipik karakterizasyonu akım sitometri ile, miktar tayini ise
Mikro- BCA testi ile gerçekleştirilecektir. qRT-PCR ile eksozom gen ekspresyon analizi yapılacaktır.
Modelde oluşacak olan Aβ plakları göstermek amacıyla immünohistokimya tekniği kullanılacaktır.
Apoptoz tayini ise akım sitometri cihazı ile gerçekleştirilecektir. Oluşan model üzerinde uyarılmış ve
herhangi bir uyarı verilmemiş AD-MKH eksozomları verilerek Aβ plaklara etkisi incelenecektir. Bu etkinin
Projenin Başlığı Uyarılmış Adipoz Doku Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücrelerden Elde Edilen
Eksozomların Alzheimer Modeli Oluşturulmuş SH-SY5Y İnsan
Nöroblastoma Hücre Hattı ve Aβ Degradasyonu Üzerindeki Etkilerinin
İncelenmesi
Proje Yürütücüsü Dr. Öğr. Üyesi Gülçin GACAR
Birim/Bölüm/ABD (
1
) Sağlık Bilimleri Enstitüsü / Kök Hücre AD
Araştırmacı(lar) Merzet AYDEMİR
Proje Türü Yüksek Lisans Tez Projesi
Proje Grubu ( ) Fen ve Mühendislik Bilimleri (X ) Tıp ve Sağlık Bilimleri ( ) Sosyal Bilimler
Yazım alanları gerektiği kadar uzatılabilir
olumlu olması beklenmektedir.