Akademik Veri Yönetim Sistemi
Esen Erden K., Aytaş Ş.(Yürütücü), Donat R., Gök C.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2010 - 2011
Çevresel problem teşkil eden ve değişik sektörlerden kaynaklanan ağır metallerin, nükleer endüstrilerde uranyum ve toryum madenciliğinden kaynaklanan radyoaktif elementlerin arıtılması, ayrılması ve konsantre edilmeleri konularında ekonomik ve teknolojik bakımdan uygulanabilir yöntemlere ve tesislere ihtiyaç duyulmaktadır.
Ayırma ve saflaştırma tekniklerinden olan solvent ekstraksiyon prosesi, sulu çözeltilerden metal iyonlarının geri kazanılması ve ayrılmasında çok yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Günümüzde popüler bir uygulama alanı haline gelen membran teknolojisinin alternatif metotlarından biri olan sıvı membran tekniği çok fazla önem kazanmıştır. Sıvı membran prosesi, tek bir adımda ekstraksiyon ve ekstrakte edilen metal iyonlarının geri kazanılması proseslerinden meydana geldiği için ekstraktant ve çözücü ihtiyacını azaltmakta ve daha ekonomik olarak gerçekleşmektedir.
Bu çalışmada, sıvı membran tekniği ile sulu çözeltilerden uranyum iyonlarının farklı taşıyıcı ligantlarla seçimli ekstraksiyonunun incelenmesi ve geri kazanılması amaçlanmıştır. Bu amaçla imalatı yaptırılan sistem kesikli ve sürekli süreçte çalıştırılarak TOPO, TBP ve D2EHPA ligantları ile uranyum ekstraksiyonu ve sıcaklık, pH, konsantrasyon gibi prosesi etkileyen parametreler incelenmiştir. Uranyum iyonlarının seçimli ekstraksiyonu ortamda çeşitli metal iyonları ve tuzlar varlığında incelenmiştir. Fazlardaki uranyum iyonlarının zamanla değişim grafikleri, ekstraksiyon kinetiği grafikleri oluşturulmuş, ard arda gerçekleşen reaksiyonlar için ekstraksiyon kinetiği hesaplamaları yapılmıştır.