Akademik Veri Yönetim Sistemi
YARDIMOĞLU YILMAZ M. (Yürütücü), ÖZTÜRK A., YAZIR Y., FURAT RENÇBER S. H., ÖZ OYAR E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2021
PROJE BAŞLIĞI
Invitro Cisplatin uygulamasıyla oluşan böbrek hasarı üzerinde mezenkimal kök hücrelerin etkilerinin histolojik olarak araştırılması
Proje No:THD-2020-2306
Proje Türü:Hızlı Destek
SONUÇ RAPORU
Proje Yürütücüsü:
Adı Soyadı
Melda YARDIMOĞLU YILMAZ
Birimi/Bölümü
Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri-
Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı
Araştırmacıların Adı Soyadı, Birimi-Bölümü
Arş.Gör. SELENAY HÜMEYRA FURAT RENÇBER ( Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri-Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı;Araştırmacı)
Prof.Dr. ESER ÖZ OYAR (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri, Fizyoloji Anabilim Dalı; Araştırmacı)
Prof.Dr. YUSUFHAN YAZIR (KOU Kök Hücre ve Gen Tedavileri Araştırma ve uygulama Merkezi; Araştırmacı)
Arş.Gör. AHMET ÖZTÜRK (KOU Kök Hücre ve Gen Tedavileri Araştırma ve uygulama Merkezi; Araştırmacı)
Ay-Yıl: 09 Haziran 2021
KOCAELİ
“In-vitro Cisplatin uygulamasıyla oluşan böbrek hasarı üzerinde mezenkimal kök hücrelerin etkilerinin histolojik olarak araştırılması” başlıklı (THD-2020-2306) projemiz “İn-vitro sisplatin stresine maruz bırakılan böbrek mikroçevresi ile indüklenen Wharton Jeli kaynaklı mezenkimal kök hücre eksozomlarının sisplatin nefrotoksisitesi üzerine iyileştirici etkilerinin araştırılması” başlıklı (117R058 nolu 1001) TÜBİTAK projemizin devamı niteliği taşımaktadır.
TÜBİTAK Projemizde, Mezenkimal kök hücrelerin hastalık modeli ile uygun şekilde uyarılarak eksozomlarının elde edilmesi ve Cisplatin hasarı üzerindeki etkilerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir:
Çalışmanın 1.aşamasında in vitro deneyler (KOU Kök Hücre ve Gen Tedavileri Araştırma ve uygulama Merkezinde) yapıldı; Çalışmanın 2.aşamasında sıçanlar üzerinde in vivo deneyler (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Temel Tıp Bilimleri, Fizyoloji Anabilim Dalında) yapıldı.
Yürütücüsü olduğum THD-2020-2306 projemiz sayesinde “Çalışmanın 3.aşaması” KOU Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji Anabilim Dalımızda laboratuarlarında tamamlanmıştır. Temmuz 2020 tarihinde in vivo deneyler sonunda çıkarılan böbrekler dokularını teslim aldıktan sonra Histolojik laboratuvar çalışmalarını başlattım. Her grupta 7 sıçan olan 8 gruba ait sağ ve sol böbrekler olmak üzere toplam 112 adet böbreğe ait histolojik preparatlar hazırlamak üzere; tüm dokuların %10’luk nötral formaline fiksasyonu, yıkanması, alkol serilerinden ve toluenden geçirilmesi, parafin impregnasyonu ve parafin bloklara gömme, 4-5 mikron kalınlığında parafin kesitlerin alınması işlemlerini Selenay Furat Rençber ile beraber gerçekleştirdim. Parafin kesitlerin özel lamlara transferinden sonra H&E, Mason trikrom boyama işlemlerini yaptık; özel lamlara alınan ardışık seri kesitlere Caspasse-3, iNOS ve eNOS immunohistokimya yöntemlerini uygulandık. Tüm böbrek kesitleri ışık mikroskobik olarak değerlendirdik, literatüre göre böbrekte doku hasarı skorlandık, Caspase-3 ile apoptozis değerlendirildik ve mikrofotoğraflarını aldık. Hasarlarla ilgili istatsitiksel değerlendirmelerimizi ekledik.
Bu Hızlı destek projemiz, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi ile yapılan Multdisipliner bir proje (117R058 TÜBİTAK Projesi)’nin devamı olması nedeniyle ve Pandemi nedeniyle gecikmeler olmaması için akşam saatleri de çalışılarak proje tamamlanmıştır. Tamamladığımız Hızlı Destek projemiz sayesinde “İn-Vitro Sisplatin Stresine Maruz Bırakılan Böbrek Mikroçevresi ile İndüklenen Wharton Jeli Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücre Eksozomlarının Sisplatin Nefrotoksisitesi Üzerine İyileştirici Etkilerinin Araştırılması” TÜBİTAK (117R058 TÜBİTAK) projesini de tamamlamış bulunuyoruz. TÜBİTAK Projesinin (117R058 Numaralı)Onay Raporu 01 Mart 2021 tarihinde E-92045188-161.1.1-32015 sayı ile Prof. Dr. Eser ÖZ OYAR’a gönderilmiştir. Ekte TÜBİTAK Onay yazısı da tarafımdan yer almaktadır. Hızlı Destek projemiz ile 7.996,60 TL mali destek aldığımız Kocaeli Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (KOÜ BAP No. 2020/2306 HD) Birimine “Teşekkür” ederim.
Saygılarımla.
Proje Yürütücüsü
Prof. Dr. Melda YARDIMOĞLU YILMAZ
10/ 06/2021
ÖZET
Kemoterapide kullanılan Cisplatin (Cis)’in böbreklerde birikiminin akut böbrek hasarına yol açtığı bilinmektedir. Mezenkimal kök hücreler (MKH); kemik iliği, göbek kordonu vb birçok dokudan elde edilebilen multipotent hücrelerdir. Bu hücrler doku yenileyici potansiyeli oldukça yüksek olan ve farklılaşarak diğer hücreleri oluşturabilen, parakrin yolla etkili olan hücrelerdir. MKH'lerin bir stres altında uyarılmasına yanıt olarak eksozomları üretmesi ve bu şekilde doku onarıcı ve immun supresif özellikler göstermesi hücre temelli tedavi çalışmalarında MKH ve eksozomlarının önemini arttırmıştır. Cis hasarına karşı kullanılan yöntemlerin Cis’in kemoterapötik etkinliğini azalttığı ve akut böbrek hasarının onarılmasında da yeterince etkili olmadığı saptanmıştır. Önceki çalışmalardan farklı olarak Cis stresine maruz bırakılan böbrek mikroçevresinden kaynaklanan salgılar ile uyarılmış MKH’ler ve bu MKH’lerden elde edilen eksozomlar birlikte ve ayrı ayrı uygulanarak tedavideki etkinlikleri değerlendirilmiştir. Uyarılmış ve uyarılmamış kök hücre ve eksozomların etkinliği de karşılaştırılmıştır. 117R058 TÜBİTAK destekli projemizin devamı olan bu çalışma ile “Cis kaynaklı akut böbrek hasarının tedavisinde önemli bir katkı sağlayacağını ve eksozomların tedavi aracı olarak kullanıldığı çalışmalara katkıda bulunacağını” düşünmekteyiz. Projemizde MKH’lerin hastalık modeli ile uygun şekilde uyarılarak eksozomlarının elde edilmesi ve Cis hasarı üzerindeki etkilerinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir: Çalışmanın 1.aşaması in vitro deneylerden, 2.aşaması in-vivo (sıçanlar üzerinde) deneylerden ve 3.aşaması Histoloji laboratuvar çalışmalarından oluşmaktadır. Temmuz 2020 tarihinde in vivo deneyler sonunda çıkarılan böbrekler üzerinde histolojik laboratuvar çalışmaları yapıldı. Dokuların %10’luk nötral formaline fiksasyonu gerçekleştirildi ve doku takiplerinden sonra 4-5 mikron kalınlığında parafin kesitleri alındı. Parafin kesitlerin özel lamlara alınarak, H&E, Mason trikrom boyama işlemleri yapıldı. Özel lamlara alınan ardışık seri kesitlere Caspasse-3 immunohistokimya yöntemi uygulandı. Tüm böbrek kesitleri ışık mikroskobik olarak değerlendirildi, literatüre göre böbrekte doku hasarı skorlandı, apoptozis değerlendirildi ve mikrofotoğrafları alındı.
Anahtar Kelimeler: Cis, Nefrotoksisite, Mezenkimal Kök Hücre, Wharton Jeli, Eksozom