Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2021
Atık Motor Yağı (AMY), kentsel alanlardaki yaygın LNAPL kirleticilerinden biridir, ancak AMY kirliliğinin jeofizik yöntemlerle araştırılması ihmal edilmiş bir konudur. Bu projenin temel amacı, laboratuar ortamında bir tank akifer sistemi içindeki AMY kirlenmesinin Yer Radarı (GPR) ve Elektriksel Özdirenç Tomografisi (ERT) yöntemleri kullanılarak araştırılmasıdır. Toplam yirmi hafta içerisinde kış, bahar, yaz olmak üzere üç farklı mevsim ve kontrol deneyi simüle edilmiştir. Her bir benzetimde kirletici olarak AMY tank akifer sistemine enjekte edilmiş ve AMY’nın jeofizik tepkisi beş hafta (29 gün) süreyle izlenmiştir. Yirmi haftalık süre içinde toplam 240 adet zaman aralıklı (time-lapse) 2B GPR profili ve 144 adet zaman aralıklı 2B ERT profilinden veriler alınmıştır. GPR verileri için 2.0 GHz anten kullanılmış, ERT verileri ise tarafımızdan özel olarak tasarlanan 24 elektrotlu küçük bir özdirenç dizisi kullanılarak alınmıştır. Zaman aralıklı sonuçlar AMY kirlenmesinin düşey ve yanal yayılımını ortaya çıkarmıştır. GPR sonucları her benzetimin beş haftalık periyodu boyunca AMY ile kirlenmiş zon için genel olarak GPR sinyal genliğinin arttığını ortaya çıkarmıştır. ERT sonuçları, her bir benzetimin beş haftalık periyodu boyunca AMY ile kirlenmiş zonlarda elektriksel direnç değerlerinde genel ve aşamalı bir artış olduğunu ortaya koymuştur. Arttırılmış GPR yansıması ve artan elektrik özdirenç değerleri kirlenmiş bölgedeki su ve hava dolu gözeneklerin LNAPL ile dolması ve bunun doğru akım veya statik iletkenlikte ve nispi geçirgenlikte değişikliklere neden olmasıyla açıklanabilir. Bu sonuçlar laboratuvar ortamında kirletici izleme araştırmalarıyla kanıtlanan LNAPL'nin yalıtkan özellikleriyle uyumludur. Bu projeden elde edilen sonuçlar, GPR ve ERT jeofizik yöntemlerinin atık motor yağı kirliliğinin incelenmesi ve izlenmesi için etkin jeofizik yöntemler olduğunu göstermektedir.