Demirtaş Şahin T., Utkan T.(Yürütücü), Yazır Y., Karson A., Karaöz E., Halbutoğulları Z. S.
TÜBİTAK Projesi, 2014 - 2016
Amaç: Bu çalışmada, genetik absans epilepsili WAG/Rij sıçanlarda nöral kök hücre
(NKH) tedavisi ve kronik etosüksimid tedavisinin absans epilepsideki etkililiği ve
gözlenebilecek olası kardiyovasküler değişiklikler üzerindeki etkilerinin araştırılması
amaçlanmıştır.
Yöntem: 2 aylık Wistar ve WAG/Rij sıçanlar; Kontrol, NKH, Sham ve Etosüksimid
gruplarına ayrıldı. NKH gruplarına fetal medial gangliyonik eminens (MGE) kaynaklı
NKH transplantasyonu yapıldı ve hücrelerin farklılaşması için 3 ay süre verildi.
NKH’lerin nöron, astrosit, oligodendrosit ve GABAerjik nöronlara farklılaşmaları in
vitro ve in vivo olarak saptandı. Etosüksimid grupları ise 3 ay kronik etosüksimid
tedavisi aldı. Süre sonunda tüm gruplarda EEG kayıtları alınarak diken dalga
deşarjlarının (DDD) sayı, ortalama süre ve toplam süresi değerlendirildi. Sonrasında
gruplar 2 alt gruba ayrıldı ve 1. alt gruplarda ortalama arteriyel kan basıncı (OAB) ve
kalp hızı (KH) ölçümü, 2. alt gruplarda hayvanların izole edilen torasik aortalarında in
vitro izole organ çalışmaları yapıldı. Ayrıca serumda ve somatosensoriyel kortekste
TNF-α ve IL-1β düzeyleri ölçüldü. Torasik aorta dokularında immunohistokimyasal
olarak endoteliyal nitrik oksid sentaz (eNOS) ve indüklenebilir nitrik oksid sentaz
(iNOS) ekspresyonları saptandı
Bulgular: MGE kaynaklı NKH’lerin in vitro ve in vivo ortamda astrosit, nöron,
oligodendrosit ve GABAerjik nöronlara farklılaştığı gösterildi. Etosüksimid ve NKH
tedavisi WAG/Rij sıçanlarda DDD’ları kontrol ve sham gruplarına göre toplam süre,
ortalama süre ve sayı açısından anlamlı olarak azalttı. WAG/Rij kontrol, NKH ve
sham gruplarında OAB değeri Wistar kontrol grubuna göre anlamlı olarak fazla
bulundu. KH, Wistar etosüksimid grubunda Wistar kontrol grubuna göre anlamlı
olarak azaldı. KCl kasılma yanıtlarında Wistar kontrol grubuna göre Wistar
etosüksimid grubunda anlamlı artma, WAG/Rij kontrol grubunda anlamlı azalma
saptandı. Karbakol gevşeme yanıtlarında Wistar kontrol grubuna göre WAG/Rij
kontrol grubunda anlamlı artma, Wistar etosüksimid grubunda anlamlı azalma
gözlendi. SNP yanıtlarında anlamlı bir fark bulunmadı. Hem serumda hem de
somatosensoriyel kortekste Wag/Rij sıçanlarda Wistar sıçanlara göre TNF-α
düzeylerinde artış olduğu, NKH tedavi grubunda ise kontrollerine geri döndüğü
gösterilmiştir. Ancak etosüksimid grubunda anlamlı bir değişiklik saptanmamıştır.
3
Sonuç: Absans epilepsili WAG/Rij sıçanlarda ve uygulanan etosüksimid tedavisine
bağlı olarak NKH grubuna göre kardiyovasküler fonksiyonlarda değişiklikler
gözlenmiştir. NKH tedavisi, absans epilepside klasik antiepileptik tedaviye alternatif
olarak umut vadetmektedir.