Akademik Veri Yönetim Sistemi
Öner Ö. Ö.(Yürütücü), Erol F., Tanrıkulu F., Gündoğdu H., Dikmen Y.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
ÖZET
Giriş: Küresel
düzeyde salgın olan COVID-19 ile mücadelede ön safta görev yaparak hastalarını
iyileştirmeye çalışan hemşirelerin ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesi
önemlidir. Bireysel ve psikolojik olarak güçlü olan hemşirelerin iş stresini
daha az algıladığı, daha az tükenmişlik ve kaygı yaşadığı ve hemşirelerin
güçlenme algıları arttıkça, hastaların bakım kalitesinin de arttığı
bilinmektedir. Bu projede, küresel bir salgın olan COVİD-19 tanısı almış
hastalara bakım veren hemşirelere akran desteği yöntemi ile uygulanan mesleki
ve psikolojik güçlendirme programının yaşanan kaygı ve tükenmişlik üzerine
etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırma
karma yöntem araştırma desenlerinden “Açımlayıcı Sıralı Desen” yaklaşımıyla
yürütülmüştür. Karma yöntem yaklaşımına uygun olarak bu
araştırmanın nicel aşamasında, deneysel desenlerden tek grup ön test-son test
yarı deneysel desen, nitel aşamasında ise betimleyici fenomenolojik desen
kullanılmıştır. Araştırmaya akran desteği veren 15 hemşire, akran desteği alan
49 hemşire dahil edilmiştir. Araştırma kapsamına alınan hemşirelere “Bilinçli Farkındalık Temelli Stres Azaltma Akran
Desteği Programı” uygulanarak, “Web Tabanlı Eğitim ve Danışmanlık Sistemi” ile
destek verilmiştir.
Bulgular: Akran
desteği alan hemşirelerin Durumluk Kaygı Envanteri puan ortalamalarının
(47.00±10.54) programdan önceki puan ortalamalarına (38.12±10.32) göre istatistiksel
olarak anlamlı derecede düşük olduğu belirlenmiştir (t=4.692; p<0.00).
Hemşirelerin Akran Desteği Programı sonrası Sürekli Kaygı Envanteri puan ortalaması
(42.44±8.69) ile programdan önceki puan ortalaması (47.73±9.59) arasında
istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (t=3.355; p<0.05). Hemşirelerin
Bilinçli Farkındalık Ölçeği puan ortalamasının Akran Desteği Programı sonrası
anlamlı düzeyde arttığı saptanmıştır. Ayrıca hemşirelerin programı öncesi
tükenmişlik düzeyleri ile (40.69±13.68) program sonrası tükenmişlik düzeyleri
arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (t=2.902;
p<0.05). Bununla birlikte hemşireler Akran Desteği Programı’nın mesleki
anlamda stres yönetimine katkı sağladığını ve sosyal, ailevi yaşantılarında da
oldukça etkili olduğunu vurgulamışlardır.
Sonuç: COVİD-19
tanısı almış hastalara bakım veren hemşirelere uygulanan akran desteği programının
hemşirelerin yaşadığı kaygı ve tükenmişlik düzeylerini azalttığı, bilinçli
farkındalıklarını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar
Kelimeler:
COVİD 19, Hemşire, Bilinçli Farkındalık