Akademik Veri Yönetim Sistemi
GÖKSEL ŞAHİN M., YANIK H.(Yürütücü), DURUKSU G.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2022
Kanser, kontrol edilemeyen bir şekilde bölünen ve normal vücut dokusuna yayılma ve tahrip etme kabiliyetine sahip olan hücrelerin anormal gelişimi ile karakterize edilen çok sayıda hastalığın herhangi birine karşılık gelir. Kanserin tedavileri arasında kemoterapi ve radyoterapi oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat bu gibi tedavilerin yan etkileri sebebiyle yeni tedavi yöntemleri araştırılmaktadır. Bunlar immunoterapi ve fotodinamik terapi (PDT)’dir. PDT yönteminin temeli, ışığa duyarlı molekül olan fotosensitizer veya PDT ajanı olarak adlandırılan bir molekül, ışıkla aktive edilerek singlet oksijen veya ROS denilen reaktif oksijen türlerini oluşturarak kanser hücrelerini tahrip etmesidir.
Dünyada kadınlarda en yaygın kanser olarak görülen meme kanserinin tedavisi, kişiselleştirilmiş bir yaklaşım ve en iyi tedavi stratejisinin belirlenmesini gerektirmektedir. Bu sebeple meme kanseri tedavisi ve teşhisinde hücre yüzey belirteçlerinin belirlenmesi tedavi için önemlidir. Anti-kanser ilaçlarının tedavi edici etkinliği tümör dokusuna seçimli olarak bağlanması tasarlanan ilaçlarla artırılabilmektedir. İlaçları tümör anjiyogenezinde rol oynayan reseptörlere hedeflemek, kanser tedavisini iyileştirmek için yeni ve umut verici bir yaklaşımdır. CD44 ve integrinin (αvβ3) meme kanseri hücrelerinde çok fazla bulunduğu bilinmektedir.
Önerilen bu projede, meme kanseri hücrelerinde bulunan αvβ3 integrin ve CD44 biyobelirteçlerini spesifik olarak tanıyan RGD tripeptid ve RLVSYNGIIFFLK (CD44) dizilimine sahip peptid bağlı aza-Bodipy türevlerini sentezlemek, iyot ile de ağır atom etkisini inceleyerek, fotofiziksel-fotokimyasal özelliklerini belirlemek ve MDA-MB-231 ve MCF7 hücrelerine karşı in-vitro aktivitelerini inceleme amaçlanmıştır. Aza-Bodipy bileşiğinin burada hem floresans özelliğinden hem de yüksek singlet oksijen oluşturabilme yeteneğinden faydalanılacaktır. Üzerinde bulunan RGD-tripeptid ve RLVSYNGIIFFLK dizilimine sahip peptid ile doğrudan kanser hücrelerine hedeflenen PDT ajanı floresans özellik göstererek kanser hücrelerinin teşhisini kolaylaştıracak, aynı zamanda da tedavi edici özelliğiyle ilaç görevini üstelenecektir (teranostik).