Atorvastatin’in diyabetik sıçan ovaryumları üzerinde histolojik ve biyokimyasal etkilerinin incelenmesi (TUBİTAK1002 Proje no: 216S346).

TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2018

Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
Başlama Tarihi: Mayıs 2017
Bitiş Tarihi: Şubat 2018

Proje Özeti

Diyabetes mellitus (DM), insülin eksikliği ya da insülin etkisindeki defektler nedeniyle vücudun karbonhidrat, yağ ve proteinlerden yeterince yararlanamadığı, sürekli tıbbi bakım gerektiren, kronik bir metabolizma hastalığı olarak tanımlanmaktadır (D'Souza et al. 2009).

Diyabete bağlı infertilitenin diyabetin komplikasyonları arasında yer aldığı bilindiği için projemizde infertiliteye neden olan ovaryum dokusundaki yapısal değişimler incelendi ve bu değişimlere karşı Atorvastatin etken maddesini içeren bir ilaç tedavisi alan grup ile karşılaştırıldı. Streptozosin (STZ) ile diyabetik hale getirdiğmiz Wistar Albino sıçanlar üzerinde Atorvastatin etken maddesini içeren bir ilaç 21 gün süre iki farklı dozda (10mg/kg/gün ve 20mg/kg/gün) verildi. Sonunda alınan kan ve ovaryum dokularında biyokimyasal ve histolojik incelemeler yapıldı. Kan örneklerinde Malondialdehyde (MDA),Glutathione (GSH), Pentraxin-3 (PTX3), Transforming Growth Factor β (TGF β), Anti Müllerian Hormone (AMH), insulin düzeyleri belirlendi. Ovaryum doku kesitleri ışık mikroskobunda H ve E ile boyanarak rutin ve folikül sayımı yapıldı. Seri doku kesitleri; VEGF ve TGF β immunohistokimya tekniği ile incelendi. TUNEL kiti ile apoptozis değerlendirildi. Elektron mikroskobik incelemeler Marmara Üniversitesinde transmisyon elektron mikroskobunda yapıldı. DM sıçanların ağırlıkları deneylerin sonuna kadar düşmeye devam etti ve 150 gramın altındaki hayvanlar öldü. Bu sonuçlar Atorvastatin’in hayvanların yaşamlararını devam ettirmelerine önemli bir etki gösterdiğini ortaya koymaktadır. Atorvastatin tedavi grubunda hayvan kaybı olmadığı ve genel durumlarının iyileştiği gözlendi.

Kanda ve ovaryum doku homojenatında, lipit peroksidasyon ürünü olan MDA oksidan olarak ölçüldü ve DM grubunda yüksek değerlerde bulundu. 20 mg/kg kullandığımız Atorvastatin, hem hasta hem sağılıklı kontrol grubunda MDA ve Pentraxin-3 düzeylerinin yüksek bulunması ve histolojik olarak görünümü bize yüksek dozda Atorvastatin tedavisinin toksik etki gösterdiğini düşündürdü. 10 mg/kg Atorvastatin alan grupta antioksidan olarak Glutatyon, ovaryum doku homojenatında daha yüksek düzeylerde bulundu ve bu bulgumuz diğer araştırmacıların Atorvastatinin antioksian özeliklerini gösteren çalışmalarıyla uyumluydu (Parlakgümüş, 2014). Doza bağımlı kulandığımız ilaç (10 mg/kg Atorvastatin), AMH üzerinde yükseltici etki göstermiştir. 10 mg/kg Atorvastatin alan gruplarda (DM, sağlıklı) VEGF ekspresyonunun yükseldiğini ve bu gruplarda atretik folikül sayısının azaldığını gözlemledik. Ayrıca TGF-β ekspresyonu yüksek bulunduğu gruplarda VEGF ekspresyonu düşük çıkması dikkat çekici bir bulgudur. Böylece diyabetin sıçan ovaryumları üzerindeki olumsuz etkilerini ve Atorvastatin’in bu etkilere karşı koruyuculuğunu değerlendirdik.