Aykul A. (Yürütücü), Aykul S., Eren R., Ekşi A., Okur H., Yıldız F., et al.
Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2025 - 2026
Bu araştırma projesi, Esenyurt ve Bayrampaşa Müftülüklerine
bağlı din görevlilerinin, dinî sorulara verdikleri cevapları oluştururken hangi
yazılı ve elektronik kaynaklardan faydalandıklarını ve bu kaynakları tercih
etme gerekçelerini incelemeyi amaçlamaktadır. Proje, din görevlilerinin
kullandığı Kur’an, hadis kitapları, fıkıh eserleri gibi yazılı kaynakların yanı
sıra, internet siteleri, yapay zeka araçları, dijital platformlar, mobil
uygulamalar ve elektronik mecmualar gibi dijital kaynakları da kapsamaktadır.
Araştırma, bu kaynakların din görevlileri tarafından nasıl ve hangi bağlamda kullanıldığını,
geleneksel yazılı kaynakların yanında dijital kaynaklara ne ölçüde
başvurduklarını anlamayı hedeflemektedir.
Projenin yöntemi karma araştırma modellerine
uygun olarak açıklayıcı desen modeline göre desenlenmiştir. Açımlayıcı sıralı
modelde, araştırmacı nicel ve nitel verileri eş zamanlı olarak toplamak yerine,
sıralı olarak farklı iki aşamada toplamayı tercih edebilir ki bu veri toplama
süreçlerinde biri, kendisinden önceki sürecin açıklanması işlevini taşır. Bu
bağlamda projede hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerini bir arada
kullanacaktır. Din görevlilerine yönelik anketler, derinlemesine mülakatlar ve
gözlem teknikleri ile veri toplama süreci gerçekleştirilecektir. Anketler, din
görevlilerinin en çok başvurdukları kaynakları ve bu kaynakları seçme
nedenlerini belirlemeye yönelik sorular içerecek, mülakatlar ise daha ayrıntılı
bilgi edinmek amacıyla yapılacaktır. Gözlemler, din görevlilerinin günlük
çalışmalarında hangi kaynakları kullandıkları hakkında gerçek zamanlı veri
sağlayacaktır.
Projenin özgün değeri, dini sorulara verilen cevapların dayandığı kaynakların çeşitliliğini ve bu kaynakların seçiminde din görevlilerinin izlediği yöntemleri derinlemesine incelemesidir. Ayrıca, dijitalleşen dini bilginin ve çevrimiçi platformların dinî öğretinin doğru aktarılması üzerindeki etkilerini ortaya koyarak, mevcut dini bilgi paylaşımı sistemlerini daha etkin hale getirmeye yönelik öneriler sunulması beklenmektedir. Bu çalışma, din görevlilerinin dinî soruları yanıtlama pratiğine ışık tutacak ve kaynak seçiminde dijital araçların rolünü vurgulayacaktır. Literatür incelendiğinde de doğrudan proje başlığıyla ilgili bir araştırma bulgusuna rastlanmamıştır. Bu bağlamda proje konusunun incelendiği bu araştırma literatürde önemli bir boşluğu doldurmak bakımından önemli olduğu düşünülmektedir.