MEDENİYET HAVZALARINDA TARİH VE TARİHÇİLİK (MHTT)

Dernek (STK), 2021 - 2024

Proje Türü: Dernek (STK)
Başlama Tarihi: Haziran 2021
Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Proje Özeti

İnsanlık Hicaz’dan Bilad-ı Şam’a, Irak-ı Acem’den Horasan’a, Mağrib’ten Endülüs’e, Sind’den Hind’e, Maveraünnehir’den Türkistan’a, Anadolu’dan Rumeli’ye pek çok havza üzerinde tarih içerisinde muhtelif medeniyetler kurmuştur. Bu havzalar üzerinde hüküm süren pek çok hanedanlık gerek kendisinin gerek havzanın gerekse de insanlık tarihinin yazımına farklı yönlerden önemli katkılar sunmuştur. Bu çabalar çerçevesinde ortaya çıkan kaynaklar dönem üzerine çalışan araştırmacılar tarafından bilinmekle birlikte bu havzalara dair çalışma yapmak isteyen ilim insanları tarafından, özellikle alana yeni giren genç tarihçiler ve araştırmacılar için bütünlüklü ve etraflı bir şekilde bilinmemektedir. Bu endişeleri dikkate alan Medeniyet Havzalarında Tarih ve Tarihçilik Projesi’nin odağında tarihçiler ve tarih kaynakları bulunmaktadır. Zira kaynak konusu tarih disiplininin asli unsurlarından birisidir. Dolayısıyla bu projenin temel hedefini üç husus oluşturmaktadır.

İlk olarak ana medeniyet havzalarında kaleme alınan tarih kaynaklarının kendi dönemi ve sonrası için nasıl bir konum teşkil ettiğinin tartışılmasının yanı sıra metodolojik hususiyetleri ile tanıtılması ve geçmişinden günümüze havzada biriken tarih kaynaklarının ve onları oluşturan tarihçilerin bütünlüklü bir şekilde değerlendirilmesi hedeflenmektedir.
İkinci olarak ele alınan havzalarda tarih yazıcılığının ne tür süreçlerden geçerek şekillendiğini ortaya çıkarma gayesi bulunmaktadır. Mezkûr hedefler doğrultusunda İran, Mısır, Balkan, Maveraünnehir, Türkistan, Harizm, Mağrib, Endülüs, Sind, Hind ve Anadolu havzalarına proje kapsamında yer verilmektedir. Bu sayede özellikle İslam medeniyet havzalarının tarih hafızasının gün yüzüne çıkarılması amaçlanmaktadır.

3. Üçüncü olarak çağdaş dönem, geçmişin birikiminden bağımsız anlaşılamaz ve şayet geleceğe yönelik yeni bir inşa süreci işletilmek isteniyorsa geçmişin birikimi ortaya serilmeden bu gerçekleştirilemez. Bu saiktan yola çıkarak çağdaş dönemde ana medeniyet havzalarında tarih ilmindeki gelişmeleri, derinleşmeleri, dönüşümleri, genişlemeleri veya farklılaşmaları idrak etmek, tarihin anlamını merkeze alarak modern değişme ve gelişmeler ışığında tarih yazımını ve tarihin geleceğini derinlikli bir şekilde tetkik etmek hedeflenmektedir.