Akademik Veri Yönetim Sistemi
İNNER A. B. (Yürütücü)
KOSGEB, 2022 - 2023
Bisiklet, çevre dostu bir motorsuz ulaşım aracıdır ve istenildiği takdirde kolaylıkla erişilebilir, diğer toplu taşıma araçlarıyla entegre olarak çalışabilir. Bisiklet paylaşım sistemleri (BPS), kullanıcıların kısa yolculuklar için belirli istasyonlardan bisiklet kiralamalarına ve aynı veya başka bir istasyona bisiklet iade etmelerine olanak sağlayan bir sistemdir. BPS’ler, taşıt trafiğinde meydana gelen sıkışıklığın önüne geçmeyi, fiziksel aktiviteyi arttırmayı amaçlayan sistemlerdir. BPS ile toplum, daha sağlıklı ve daha çevreci bir ulaşım aracı olan bisikleti kullanabilme imkânına sahip olabilmektedir.
Türkiye’de diğer ülkelere göre geç kalan BPS'lerin kullanımı son yıllarda hızlı bir şekilde büyüme göstermiştir. Büyükşehirler başta olmak üzere pek çok ilde BPS yaygınlaşmıştır. İlk BPS'ler incelendiğinde kullanılan yazım teknolojilerinin güncel olmadığı, herhangi bir standart dikkate alınarak gerçekleştirilmediği görülmektedir. Örneğin bazı illerdeki sistem sadece kiosk üzerinden abone kartına ek özellik tanımlandıktan sonra kullanılabilmektedir. Gelişen teknoloji ve insanların teknoloji kullanım şekilleri dikkate alındığında akıllı telefon uygulamalarının kullanılması artık büyük bir kolaylıktır. Kredi kartı ile akıllı telefon uygulaması üzerinden kiralama işleminin gerçekleştirilmesi gerekir. İstasyonlarda bulunan bisiklet sayılarının gerçek zamanlı olarak harita üzerinde kullanıcılara bilgi verilmesi gerekir. İstasyonlardaki bilgilerin sunuculara herhangi bir protokol kullanılarak değil tamamen üretici tarafından belirlenen şekilde gönderildiği tespit edilmiştir. Bisiklet içindeki GPS bilgisini sunucuya aktaran gömülü sistemlerinde benzer şekilde herhangi bir haberleşme standardı kullanılmadan programlandığı gözlemlenmiştir.
Bisikletleri teslim alan kullanıcıların istasyonlardaki problemler nedeniyle bisikletleri teslim edemediği dolayısıyla yazılım sisteminde bisikletin teslim edildiği bilgisinin alınamadığı için kullanıcıdan ücret kesilmeye devam edilmesi gibi anormal durumlar bulunmaktadır. Ayrıca BPS’lerde en önemli problemlerden birisi ise vandalizmdir. BPS’lerde izinsiz kullanım, zorla bisikletlerin yerlerinden alınması, bisikletlerin kullanılmaz hale gelecek şekilde kırılması, tekerleklerinin patlatılması gibi pek çok farklı vandalizm örnekleri bulunmaktadır.
Bu projenin amacı Yeni Nesil Bisiklet Paylaşım Yazılım Sistemi geliştirilmesidir. Sunucu, istemci, akıllı telefon için mobil uygulama, istasyondan verilerin sunucuya gönderilmesi işlemlerini yerine getirecek Yazılım Tasarım Kalıplarına (design patterns) uygun olarak tasarlanacak ve gerçekleştirilecektir. Mevcut bir yazılım sistemi hali hazırda belediyelerde kullanılmakta olup bunlar ihtiyaçları karşılamadığı ve eski teknolojiler ile geliştirildiği için modernize edilmeleri gerekir. Bu projenin diğer önemli bir amacı ise sistemde yaşanan anormalliklerin tespit edilmesidir. Bu anormal durumlar bisikletlerin çok uzun süre teslim edilmemesi, bisikletlerin izinsiz ve zorla alınması gibi durumlar olabilir. Belediye ile yapılacak ortak çalışmada kural tabanlı anormal durum tespit çözümü geliştirilecektir. Bununla birlikte en önemli Ar-Ge kazanımı istasyonlarda bulunan kameralar sayesinde vandalizmin yazılım ile tespit edilmesini sağlayacak derin öğrenme tabanlı bir modelin geliştirilmesidir. Bu model Yeni Nesil Bisiklet Paylaşım Yazılım Sistemine entegre edilerek rakip firmalara göre çok daha avantajlı bir ürün ortaya çıkarılmış olacaktır.