BAKIRÇAY ve ÇEVRESİNDEKİ HAVZALARI OLUŞTURAN FAYLARIN KİNEMATİK ANALİZİ VE BATI ANADOLU GERİLMELİ SİSTEMİ İÇİNDEKİ TEKTONİK ÖNEMİ


Sanğu E. (Yürütücü), Gürer Ö. F., Gürer A., Benli E. G.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2018

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ocak 2016
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2018

Proje Özeti

Geç Senozoyik’te, Türkiye’nin batısında kıta içi genişlemeli tektoniğin etkisi altında iki genişlemeli alan oluşmuştur. Bunlar; kuzeybatıda transtansiyonel çek-ayır havza sistemi ile orta ve güneybatıdaki graben sistemidir. Geç Senozoyik’teki bu genişlemeli tektoniğin levha kinematiği ile açıklanması yoğun bir tartışma konusu olmuştur. Bu çalışma, Türkiye’nin batısında Bakırçay havzasından derlenen fay-kayma verilerinin sonuçları ile Pliyo-Kuvaterner’deki genişleme gerilimlerinin yönlerindeki değişimi göstermektedir. Saha gözlemleri ve analizler göstermiştir ki Bakırçay Havzası tek safhada gelişen basit bir havza değildir. Geç Pliyosen’de gerilmeli rejim etkisi altında graben oluşmaya başlamış, Kuvaterner’de ise transtansiyonel kuvvetlerin etkisi altında çek-ayır havzaya dönüşmüştür. Gerilme, ardışık üç kronoloji ile oluşur. Bu da Türkiye'nin çarpışmaya bağlı kaçma tektoniği ve Ege Bölgesi boyunca dalma ile başlayan yay ardı tektoniğidir. İlk önce Geç Pliyosen döneminde Afrika Levhası'nın Anadolu Levhası altında kuzeye doğru ilerlemesi ve lehvanın aşağıya doğru çekilmesiyle meydana gelen gerilme fazında, KB-GD yönelimi gerilme meydana gelir. Batı Türkiye, Erken Kuvaterner döneminde, bölgesel çöküntüye maruz kalmıştır ve genişleme yönü KB-GD'dan K-G'ye değişmiştir ve bu muhtemelen Kuzey Anadolu Fay Sistemi'nin bölgeye girmesiyle bağlantılıdır. Geç Kuvaterner'den beri, Kuzeybatı Türkiye’de bir KD – GB gerilme egemen olmuş ve bu da transtansiyonel havza sistemlerinin oluşumu ve gelişmesi ile sonuçlanmıştır.