Ticari Havalimanı Modeline Dönüşüm Kapsamında Havalimanı Gelir Yapısının Değişimi


Creative Commons License

Rodoplu H., Dağlı D.

JOURNAL OF SOCIAL, HUMANITIES AND ADMINISTRATIVE SCIENCES, cilt.7, sa.38, ss.410-423, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

ÖZET

1978 yılında ABD’de gerçekleşen deregülasyon ile havacılık sektörünün yapısında önemli bir değişim meydana gelmiştir. Söz konusu değişimin etkisi ile havacılık endüstrisi yapısal bir dönüşüm geçirmiş ve genişleyerek dinamik bir pazara uyum sağlamıştır. Tarihsel olarak, genellikle havayolu şirketleri için altyapı sağlamak ve işletmek amacıyla kullanılan, devlete ait varlıklar olarak kabul edilen havalimanları, deregülasyon ile artan talebi karşılayabilmek için ticarileştirme ve özelleştirme uygulamalarının da etkisiyle kar odaklı ticari işletmelere dönüşmüştür. Günümüzde havalimanları daha dinamik ve rekabetçi bir pazarda faaliyet göstermektedir. Bu bağlamda havalimanları, hizmet paketlerini genişleterek artan müşteri beklentilerini karşılamayı, rekabet avantajını yakalamayı ve yüksek pazar gücünü hedeflerken, ticari faaliyetlere daha çok odaklanmaya başlayarak yüksek kar oranları elde etmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışmada, 2019 yılı yolcu verilerine göre en yüksek trafik hacmine sahip, Avrupa merkezli yedi havalimanı grubunun finansal verilerine dayanarak havacılık dışı gelirlerinin toplam gelir içindeki payı dikey analiz yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma kapsamında, seçilen yedi havalimanı grubunun 2011-2019 dönemi finansal verileri analiz edilmiş ve gelir yapılarının mevcut durumunun ve yıllara göre değişimin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ferrovial ve Vinci havalimanı grupları, yeterli veri yayınlamadığı için bu çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Havalimanı Geliri, Havacılık Geliri, Havacılık dışı Gelir, Dikey Analiz