DÎVÂNÜ LUGATİ’T-TÜRK’TE HAYVAN-İNSAN İLİŞKİSİNE DÂİR EDEBÎ SÖYLEMLER

Zavotçu G.

Uluslararası Altay Toplulukları Sempozyumu – VIII: Hayvan ve Hayvancılık Kültürü, Bishkek, Kırgızistan, 19 - 23 Ağustos 2019, ss.24

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bishkek
  • Basıldığı Ülke: Kırgızistan
  • Sayfa Sayıları: ss.24
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsanoğlu var olduğu andan itibaren tabiat ve çevresi ile yakın ilişki içerisinde olmuştur. Varlığını devam ettirip toplum hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmesi için de farklı alet-edevat ve canlıların yardımına ihtiyaç duymuştur. Bu çabada insanoğlu hayvanlardan önemli ölçüde yararlanmıştır. Hayvanlar, insanların ve özellikle Türklerin hayatında önemli bir yere sahip olmuşlardır. Bu yer bazen hayati derecede önemli bazen de hayata renk katma ve çeşni olma kabilinden daha aşağı seviyede kalmıştır. İnsanın, hayatını devam ettirmesi ve kolaylaştırması açısından bazı hayvanların katkısı çok etkili olup önemsenmiş, bazıları ise zaman zaman ve duruma göre olumlu ya da olumsuz etki ve katkıda bulunmuşlardır. Evcil diye nitelenen hayvanların etki ve katkısı hemen her zaman olumlu ve yararlı olmuş, bazı zaman ve durumlarda onların katkısı olmadan hayatı sürdürmek hemen hemen imkansız hâle gelmiştir. Hayvanların insan hayatın bu kadar içerisinde yer alması ve insanın birçok hayvanla içli-dışlı bir yaşam sürmesi hayvan haklarına riayeti de önemli bir husus olarak öne çıkarmıştır. Bu bağlamda, hayvanlara kötü davranmama, zulüm, eziyet ve işkence etmeme; iyi muamele etme, koruyup gözetme, besleyip büyütme ve hayatlarını sağlıklı bir biçimde devam ettirmelerini sağlama insan için bir görev ve sorumluluk olarak algılanmıştır.

 

Anahtar Sözcükler: Divânü Lugati’t-Türk, insan, hayvan, ilişki