NÂBÎ DÎVÂNI’NDAKİ MUSİKÎ TERİMLERİNİN DİNÎ-TASAVVUFÎVE SOSYOKÜLTÜREL AÇIDAN TAHLİLİ

Creative Commons License

CANÇELİK A.

Kocaeli İlahiyat Dergisi, cilt.4, ss.43-84, 2020 (Diğer Kurumların Hakemli Dergileri)

  • Cilt numarası: 4 Konu: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Kocaeli İlahiyat Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.43-84

Özet

Öz

Bu çalışmada Nâbî Dîvânı’nda şiir ve mûsikî ilişkisi ele alınmaktadır. Mûsikî terimleri

Nâbî Dîvânı’ndan tespit edilmiş; makam, beste, usul vb. terimler ayrı ayrı başlıklar altında

tasnif ve tahlil edilmiştir. Hem İslamî Türk Edebiyatı hem de Dinî Mûsikî sahasını ilgilendiren

bu disiplinlerarası araştırma iki alanın da kaynakları kullanılarak hazırlanmıştır.

Makalede, Nâbi örneğinde Dîvân şairinin mûsikî bilgisi ortaya konmuş; mûsikî terimlerinin

mûsikî, dinî-tasavvufî ve kültürel açıdan izahları yapılmıştır. Makalenin ortaya koyduğu

noktalardan biri de Osmanlı toplum ve sanat hayatının temelinde dinî ve tasavvufî

duyguların yer almasıdır. Bir durum çalışması olan bu makalenin hazırlanmasında veri

toplama yöntemi olarak doküman analizi yapılmış, disiplinlerarası saha taraması ile elde

edilen veriler karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada elde

edilen bulguların ve yapılan değerlendirmelerin, dönemin dinî-tasavvufi ve sosyokültürel

durumunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağladığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: İslamî Türk Edebiyatı, Türk Din Mûsikîsi, Nâbî Dîvânı, Din, Tasavvuf,

Mûsikî.

Abstract

In this study, the relationship between poetry and music in Nâbî Dîvânı is discussed. The

terms of music were determined from Nâbî Dîvânı; maqam, composition, procedure etc.

terms are classified and analyzed under separate titles. This interdisciplinary research involving

both Islamic Turkish Literature and the field of Religious Music was prepared using the

resources of both fields. In the article, the music knowledge of the Dîvân poet was revealed

in the example of Nâbî; Music, terms, religious, mystical and cultural explanations were

made. One of the points revealed by the article is that religious and mystical feelings are at

the heart of the Ottoman social and artistic life. In the preparation of this article, which is

a case study, document analysis was made as the data collection method, and the data obtained

through interdisciplinary field scanning were evaluated comparatively. In conclusion,

the findings and evaluations obtained in this study are thought to contribute to a better

understanding of the religious-mystical and sociocultural situation of the period.

Keywords: Islamic Turkish Literature, Turkish Religious Music, Nâbî Diwan, Religion,

Sufism, Music.