Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Samed Berker IŞIK
Danışman: Muzaffer Zeren
Özet:
Petrol
türevi yakıtlarla çalışan otomobillerde CO2 emisyonu ile ilgili
getirilen yasal zorunluluklar doğrultusunda otomobil ağırlıklarının azaltılması
ana sanayi üreticilerin temel hedefi haline gelmiştir. Aynı zamanda elektrikli
otomobillerde de ağırlık azaltmak üreticilerin ana hedeflerindendir. Bu nedenle
otomotiv sektöründe alüminyum alaşımlarının kullanımı geçmişten günümüze
sürekli artış göstermiştir. Günümüzde ağırlık azaltmak amacı ile Al-Si
alaşımları, alçak basınçlı döküm yöntemi ile otomobil jant üretiminde
kullanılmaktadır. Otomotiv ana sanayi firmaları ürün özellikleri ve üretim
yöntemleri hakkında tüm spesifikasyonları belirlerken, aynı ürün özelliklerini
elde edebilecek ve düşük maliyetle üretim yapabilecek inovasyon fikirlerini
kabul etmektedir. Bu doğrultuda ekipman üreticilerine katma değer sağlaması ve
otomobil jant üretimine yeni bir perspektif kazandırması amacı ile yüksek
basınçlı döküm yöntemi ile otomobil jant üretim fikri ortaya konmuştur. Yüksek
basınçlı döküm yönteminin alçak basınçlı döküm yöntemine göre üstünlükleri ve
proses gereği çeşitli kısıtlarının olduğu bilinmektedir. Bu inovasyon fikrini
desteklemesi amacı ile ilk olarak enjeksiyon mühendislik hesaplamaları
yapılarak yüksek basınçlı döküm yönteminde otomobil jantlarının
kalıplanabilirliği analiz edilmiştir. Yüksek basınçlı döküm tezgahlarına uygun
döküm ve kalıp bileşenlerinin tasarımı gerçekleştirildikten sonra dökülebilirliğini
analiz etmek amacı ile MagmaSoft programında çeşitli simülasyon çalışmaları
yürütülmüştür. Yüksek basınçlı döküm yönteminde otomobil jant üretiminin alçak
basınçlı döküm yöntemine kıyasla 5 kat daha hızlı ve başarılı bir şekilde
tamamlanacağı tespit edilmiştir. Bunun yanında üretilen jantın yüzey
özelliklerinin ve mekanik özelliklerinin daha yüksek olması, ısıl işlem
gereksiniminin azalması ve talaşlı işlem proses adımlarının azalması
beklenmektedir. Gerçeğe yakın sonuçlar üreten MagmaSoft ile yapılan çalışmalar
sonucunda yüksek basınçlı döküm yönteminde gerekli koşulların sağlanması
halinde otomobil jant üretiminin başarı ile gerçekleşeceğine karar verilmiştir.