Babaların emzirme sürecine katılımı ve etkileyen faktörler

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ebelik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNEM ATABEY CIZZAK

Danışman: Ayla Ergin

Özet:

Amaç: Bu araştırmanın amacı, babaların emzirme sürecine katılımı ve etkileyen faktörleri belirlemektir. Yöntem: Analitik kesitsel tanımlayıcı şeklinde planlanmış olan bu çalışmanın örneklemini 02 Mayıs-31 Ağustos 2021 tarihleri arasında eşleri bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde doğum yapan 378 baba oluşturmuştur. Araştırma iki izlem şeklinde gerçekleştirilmiştir. Doğum sonrası birinci gün gerçekleşen ilk izlemde veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Birey Tanılama Formu” ile toplanmış olup, ayrıca babaların depresyon durumlarını değerlendirmek için “Edinburgh Postnatal Depresyon Ölçeği” uygulanmıştır. Doğumdan altı hafta sonra gerçekleşen ikinci izlemde, “Babaların Emzirmeye Etkisi Ölçeği” uygulanmış olup “Edinburgh Postnatal Depresyon Ölçeği” tekrarlanmıştır. Verilerin analizi IBM SPSS Statistic 22.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Sosyodemografik verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, normal dağılıma uygun bulunan kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında parametrik testler (Paired Sample t Test, Student-t Test, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Oneway ANOVA) kullanılmış olup, normal dağılıma uygun bulunmayan değişkenlerin karşılaştırılmasında ise nonparametrik testler (Mann-Whitney U Testi, Spearman’s Korelasyon Katsayısı, Kruskal Wallis Test ve Wilcoxon Signed Rank Test) kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcı babaların yaş ortalaması 30,89±4,96 yaş olarak belirlenmiştir. Babaların ilk izlemde EPDS puanları ortalama 3,66±1,98 olarak saptanırken, ikinci izlemde EPDS puanlarının ortalama 4,28±1,81’e yükseldiği belirlenmiş ve aradaki 0,62±1,31 puanlık fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0,001; p<0,01). BEEÖ Cronbach’s Alpha değeri 0,95 bulunmuş olup, babaların ortalama ölçek puanı 120,71±16,86 olarak saptanmıştır. Babaların her iki izlemde aldıkları EPDS puanları ile BEEÖ puanları arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (ilk izlem: r=-0,455; p=0,001; p<0,01), (ikinci izlem: r=-0,473; p=0,001; p<0,01). Baba ve annenin yaşı, eğitim durumu ve mesleği, aile tipi, ekonomik durumu, babanın depresyon düzeyi, babanın sigara kullanımı, babaların çalışma saati, babaların doğuma hazırlık ve v emzirme eğitimi alma durumu, babalık izni kullanımı, babaların tekrar çocuk sahibi olmayı düşünme durumu, gebeliğin planlanması, çocuk sayısı, gebelik kaybı öyküsü, annenin kendi bebekliğinde emzirilme durumu ve bebeğin doğum haftası babaların emzirme desteğini etkileyen faktörler olarak saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamıza katılan babaların ilk ve ikinci izlemde depresyon riskleri düşük bulunmuş olup, babaların emzirme sürecinde yüksek düzeyde eşlerini destekledikleri belirlenmiştir. Çalışmamızda babaların emzirme desteğini etkileyen çeşitli faktörler saptanmıştır. Bu faktörlerin tanımlanması ebelerin, babaların emzirme sürecine katılımını teşvik etme ve emzirme oranlarını arttırma hedeflerine ulaşmasında etkili olacağı öngörülmektedir.