Görünmeyen şiddet: Evlilik içi tecavüz


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NERİMAN ERSİN

Danışman: Örgen Uğurlu Ortaç

Özet:

Evlilik içi tecavüzün, yaygın bir sorun olduğu, ancak bu sorunun görünürlüğünün bulunmadığı bilinmektedir. Bu araştırma, evlilik içi tecavüzün görünürlüğüne katkıda bulunmak, suç olarak farkındalığını saptamak ve yargıya yansımama sebeplerini tespit etmek amacıyla yapılmış; evlilik içi tecavüze maruz bırakılan kadınların yargılama pratiklerinde yaşadıkları tecrübeleri aydınlatılmaya çalışılmıştır. Araştırmada, evlilik içi tecavüzle ilgili yasal düzenlemeler ve mahkeme kararları incelenmiş, Türkiye'nin yedi farklı coğrafi bölgesinden seçilen yedi avukatla evlilik içi tecavüz vakaları konusundaki deneyimlerini aktardıkları görüşmeler yapılmıştır. Derinlemesine görüşme metodu ile toplanan veriler tematik analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırmada, feminist yöntem bilimi ve nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yasal düzenlemeler ve mahkeme kararlarının incelenmesi sonucunda, evlilik içi tecavüzün yasalarda suç olarak düzenlenmesinin yakın bir tarihte olabildiği, konuyla ilgili yapılan yargılamalarda ise çoğunlukla cezasızlık sonucu olduğu görülmüştür. Derinlemesine görüşmelerden elde edilen sonuçlar ise; ev içi şiddet mağduru kadınların başvurularının neredeyse hepsi tarafından dile getirildiği, suçun yaygınlığına rağmen şikayet mekanizmasının işletilmediği, maruz bırakılan kadınların evlilik içi tecavüzün suç olduğunu genel olarak bilmediği ya da bunu şiddet olarak tanımlamakta ve anlatmakta güçlük çektiği, diğer şiddet biçimleri ile bir arada yaşanması durumunda bir başvuru sebebi olabildiği, evlilik içi tecavüze maruz bırakılan kadınların yargısal yol tercihinin yalnızca boşanmak olduğu, boşanma davasında kullanmakta tereddüt ettikleri, evlilik içi tecavüzün boşanma sebebi olarak gösterildiği davalarda hakimlerin bu iddiayı görmezden geldiği, bu kadınların şikayet etmeme sebeplerinin en çok ispat edemeyecekleri düşüncesi ve adalet sistemi ile ilgili kaygılarından kaynaklandığı, kadınların yargılama pratiklerinde ikincil travmalar yaşadığı şeklinde olmuştur. Araştırma, evlilik içi tecavüzün görünürlüğüne katkıda bulunmanın yanında, görünmemesinin sebeplerini de incelemekte ve çözüm önerileri sunmaya çalışmaktadır.