Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hümeyra Şeyma Ünlü
Danışman: Murat Kasap
Özet:
Mitokondri,
hücresel enerji homeostazını ve hücre ölümünü düzenleyen temel organeldir.
Mitokondriyal ağ içerisinde hasarlanan mitokondrilerin, mitofaji adı verilen
bir süreç ile temizlenmesi, hücrelerin sağlıklı olarak yaşamlarına devam
edebilmeleri için büyük bir öneme sahiptir. Mitofajinin sadece mitokondriyal
ağın sağlığını korumakla kalmayıp aynı zamanda bir bütün olarak hücre ve
organizmanın sağlığını korumada da önemli rol oynadığı düşünülmektedir.
Mitofajinin
bilinmeyen moleküler ayrıntıları ve mekanizmaları hücre modelleri kullanılarak
açığa çıkarılmaya çalışılmaktadır. Ancak günümüzde kullanılan mitofaji
modellerinde, mitofajiyi tetiklemek için mitokondrinin yanı sıra tüm hücresel
sistemi etkileyebilen kimyasal ajanlar kullanılmaktadır. Kullanılan bu
ajanların mitofajiyi tetiklerken oluşturduğu diğer hücresel yan etkiler daha
doğal bir model olmadığı için göz ardı edilmektedir. Dolayısı ile hali
hazırdaki hücresel mitofaji modelleri ile yapılan çalışmaların doğal süreçlere
ait mitofajiyi modellemekte yetersiz kalmaktadır.
Bu
amaçla bakterilerde konak hücre ölümünü, bakteri zarında por oluşturarak
sağlayan, HOK proteini bir çeşit mitofajiyi tetiklemek için kullanılacaktır. Bu
çalışmada mitokondriyi boyayan RFP proteini ile birlikte HOK proteinini bir MTS
sinyal dizisi aracılığı ile mitokondri iç zarına yönlendirecek ve Hek293T hücrelerinde tetrasiklin (Tet) kontrollü
altında ifadesi sağlanacaktır. İfade edilen RFP-HOK proteinlerinden HOK’un
mitokondri iç zarında por oluşturarak zar potansiyelini bozması ve mitofajiyi
tetiklemesi, RFP proteininin ise mitokondriyi kırmızıya boyayarak mitokondride
meydana gelecek morfolojik değişimi floresan mikroskobi ile gözlenebilir hale
getirmesi beklenmektedir.