Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Kentleşme ve Çevre Sorunları Programı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FEHİM BİLGE
Danışman: Örgen Uğurlu Ortaç
Özet:
Kooperatif, 150 yıllık geçmişe sahip, birlikte iş yapma ve örgütlü hareket etme anlamlarına gelen bir kelimedir. İlk gerçek örneklerine İngiltere'de rastladığımız kooperatifler geçmişten bu yana çeşitli kollara ayrılmış farklı ülkelerde farklı çalışma disiplini ile hareket etmiştir. Türkiye'de kooperatiflerin kökleri Osmanlı Devleti dönemine dayanır. Erken dönemde Ziraat Bankası'nın kuruluş sürecine kadar giden cılız girişimler, Cumhuriyet'in kurulması ile birlikte devlet destekli bir hal almış, uzunca bir süre bu himayeden kurtuluş yollarını aramıştır. 2000'li yılların başında Tarım Satış Kooperatiflerinin özerkleştirileceği düşüncesi ile ortaya konulan Dünya Bankası destekli programlar, özerklik başarısından çok, kuruluş amaçları ile ters düşen şekilde piyasacı bir model oluşturmuştur. Son yıllarda tüketici sınıfın talepleri ve çevresel sorunların da gündemde olmasıyla birlikte aynı zamanda gözümüzün önünde duran gıda krizi gibi konular, tüketicilerin etik değer kaygıları ile gıda süreçlerine bakmasına neden olmuştur. Bu kaygıların beklentisi kooperatifler sayesinde çözüme ulaşacağı hissi toplumun geneline sirayet etmiştir. Bu çalışmada, Tarım Satış Kooperatifi ve Birlikleri, tarihsel süreç içerisinde ele alınmış, gıda etiği çerçevesinde de incelenmiş olup Marmarabirlik ve Kadıköy Kooperatifi özelinde karşılaştırma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacı, Tarım Satış Kooperatifi ve Birliklerini gıda etiği ve etik matris çerçevesinde incelemek, değişen konjonktürde kooperatiflerin gıda konusunu hangi noktadan destekleyebileceklerini göstermek ve alternatif yollarını ortaya koymaktır.