Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ercan Güngören
Danışman: Özkan Coruk
Özet:
TÜNELLERDE KULLANILAN PÜSKÜRTME BETON KALİTESİNİ
ETKİLEYEN AGREGA ÖZELLİKLERİ
Günümüzde kullanım alanı gittikçe artan püskürtme
betonun uygulamasında ortaya çıkan başlıca sorunlardan biri, püskürtme betonun
uygulanan yüzeye veya daha önce püskürtülen tabakalara yapışmamasıdır. Ribaunt
(geri seken) bu yapışmayan beton genellikle kullanılamaz. Püskürtme beton
uygulaması esnasında geri seken bu malzemenin çevreye ve ekonomiye olumsuz
etkileri vardır. Bu çalışmada, ribaunt miktarını en aza indirgemek hedefiyle
farklı özellikteki agregaların püskürtme betondaki ribaunt ve püskürtme beton kalitesine
etkisi araştırılmıştır. Agregaların mühendislik özellikleri
püskürtme betonunun dayanımını, kullanılan çimento ile kimyasal katkının
miktarını etkilemektedir. Bu nedenle agregaların, mineralojik ve petrografik
yapısı ile fiziksel ve mekanik özelliklerinin iyi bilinmesi gerekmektedir.
Bütün bu özelliklerin betonun performansını ve durabilitesini önemli ölçüde
etkilediğinden, üretilen agregaların standartlara uygunluğu belirlenmeden
herhangi bir yatırıma gidilmesi sakınca oluşturmaktadır.
Bu amaçla, Sapanca-Geyve Yüksek Hızlı Tren Hattı T2 Tünel projesinde
püskürtme betonunda kullanılan farklı kökenli agregaların püskürtme
betonunun kalitesine etkileri araştırılmıştır. Çalışmada kireçtaşı ve dolomit
kökenli kırmataş ile dere agregasının,
mühendislik özelliklerinin belirlendiği deneyler yapılmıştır. Sahada, bu agregalarla üretilen
püskürtme betonlarının ribaunt miktarları ve proktor penetrometre değerleri tespit
edilmiştir. Uygulama esnasında testi yapılmış, hazırlanan karot numunelerin
mukavemeti belirlenmiştir. Böylece her tip agrega için üretilen beton karışımında
bulunan agregaların kullanılabilirliği, betondaki mukavemet ve ribaunt miktarları
tayin edilmiştir.
Deney sonuçlarına göre kireçtaşı ve dolomit agregalarından üretilen
püskürtme betonlarında gereken ilk sertlik, priz süresi ve mukavemet değerlerine
ulaşılmıştır. Dere malzemesiyle üretilen betonun mukavemeti ve priz alma süresi
ise sınır değerlerinin altındadır. Tüm sonuçlar değerlendirildiğinde agrega
özelliklerinin, püskürtme betonu kalitesini etkilediği ve proje maliyetini
denetlediği belirlenmiştir. Proje ölçütlerinin sağlanması için göreceli olarak
daha uzak kırmataş ocaklarından malzeme temin edilmesi gerekmiştir.
Anahtar Kelimeler: Demiryolu, Altyapı, Püskürtme Beton, Agrega.