Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mert KAYA
Danışman: Halim Aytekin Ergül
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışmada Marmara Havzası’nda Dalyan, İznik ve Terkos olmak üzere 3 göl ve Büyükçekmece, Pabuçdere, Alibeyköy, Atikhisar, Gökçe, Ömerli, Gönen-Yenice, Umurbey, Bakacak, Arıklar, Koyunyeri ve Küçüklü olmak üzere 12 baraj gölü ve gölet içerisinde toplam 36 istasyonda, Eylül 2020 ve Nisan 2021 olmak üzere 2 dönemde örneklemeler gerçekleştirildi, fitoplankton kompozisyonu belirlendi. Klorofil-, bulanıklık, tuzluluk, elektriksel iletkenlik, çözünmüş oksijen, toplam fosfor ve toplam azot ölçümleri gerçekleştirildi. Fitoplankton kompozisyonu, Shannon Çeşitlilik indeksi, Carlson Trofik Durum indeksi (CTSI) ve Yerüstü Su Kalitesi Yönetmeliği kullanılarak su kütlelerinin trofik durumları hakkında değerlendirmeler yapıldı. Bray-Curtis kümeleme analizine göre İznik ve Dalyan Gölü’nün diğer istasyonlardan farklı fitoplankton kompozisyonuna sahip olduğu görüldü. Spearmen korelasyon analizi ile ölçülen kimyasal ve fiziksel parametrelerin birbirleriyle ve fitoplankton kompozisyonuyla olan ilişkileri incelendi ve çalışılan su kütlelerinde ana sınırlayıcı besin elementinin fosfor olduğu sonucuna ulaşıldı. CCA analizi ile incelenen fitoplankton kompozisyonunun kimyasal ve fiziksel parametreler ile ilişkisi, ana sınırlayıcı besin elementinin fosfor olduğunu işaret ederek Spearmen korelasyon analizi ile ulaşılan sonucu desteklediği görüldü. Eylül 2020 döneminde 9 göl ve baraj gölünde 5 su kütlesi ötrofik ve 4 su kütlesi mezotrofik olarak sınıflandırıldı. Nisan 2021 döneminde 15 göl, baraj gölü ve gölette 5 su kütlesi ötrofik, 2 su kütlesi mezo-ötrofik, 6 su kütlesi mezotrofik, 1 su kütlesi oligo-mezotrofik ve 1 su kütlesi oligotrofik olarak sınıflandırıldı. En iyi durumdaki su kütleleri İznik Gölü ve Ömerli Baraj Gölü olarak değerlendirildi. Nisan 2021 döneminde, Eylül 2020 döneminde göre trofik durumun daha iyi olduğu görüldü. Trofik durumda iyileşmede örnekleme tarihinden hemen önce gerçekleşen yoğun yağışların, su kütlelerinin su seviyesini arttırmasının etkisi olduğu görüldü. Trofik durumun iyileştirilmesi için azot ve fosfor miktarının ileri atık arıtma sistemleri ile azaltılması, bölgedeki yoğun nüfusun yapılacak planlamalarla azaltılması, gübre kullanımının kısıtlanması yararlı olacaktır.