Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Müziği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN OZAN ÖZÇELİK
Danışman: Sühan İrden
Özet:
"Kantemiroğlu Edvarı'ndaki Segâh Makamı Eserlerinin Türk Makam Müziği Nazarîyatı Tarihi Açısından İncelenmesi"ni amaçlayan bu çalışma nitel verilere dayalı karma tarama modelinde ve ilişkisel tarama modelinde bir araştırmadır. Araştırmada Kantemiroğlu'nun hayatı, eserleri ve makam kavramı anlayışı hakkında bilgilere yer verilmiş, Kitab-ı İlmi'l-Mûsikî âlâ Vechi'l-Hurûfât (1705?) adlı eserinde yer alan yirmi bir Segâh makamındaki eserin makam analizleri yapılmıştır. Kantemir'in eserinde yer alan Segâh makamındaki eserler ve Segâh makam kavramı anlayışının sağlıklı bir şekilde tespit edilebilmesi için hem kendi döneminden önce, hem kendi döneminde, hem de kendi döneminden sonraki tarifler ve uygulamalar birbirleriyle karşılaştırılarak geçerli ve güvenilir tespitler elde edilmesi amaçlanmıştır. Kantemir'in eserinde yer alan Segâh eserler, Türk makam müziği nazarîyatı tarihinde yer alan edvâr ve mûsikî risâlelerindeki Segâh makamı tarifleriyle kıyaslanarak sonuçlar elde edildiğinde, Segâh makamının; Rauf Yekta ve Arel-Ezgi-Uzdilek sistemlerinde anlatıldığı gibi Segâh beşlisi ve Segâh makamı dizi kullanımlarıyla (segâh perdesinde segâh beşlisine eviç perdesi üzerinde bir hicâz dörtlüsü birleşiminin) bugün Segâh makamında yazılmış olan eserlerin portelerinin yanında yazan donanımlarında dik hisar (arazbar) ve kürdî perdeleri olarak kullanılan perdelerin Rauf Yekta Bey döneminden önceki hiçbir nazarî kaynakta kullanılmadığı gibi önemli sonuçlara ulaşılmıştır. Bu araştırma, Türk makam müziği nazarî ve amelî (uygulama) tarihi açısından Segâh makamı tarifinin krolonojik bir perspektiften değerlendirilmesi gereğini ortaya koyması sebebiyle alana kaynak olacak niteliktedir.