Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BARBAROS SÖNMEZ
Danışman: Nihal Taşoğlu
Özet:
Kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) ve örgütsel yabancılaşmaya (ÖY) ilişkin
çalışmaların 1950’li yıllarda işlevsel çalışmalar içerisinde büyük bir ivme kazandığı
belirtilebilir. Buna paralel olarakda her iki kavram tarihsel süreç içerisinde gelişim
göstermiş ya da farklı anlamları bünyesine dâhil etmiştir. Bununla birlikte özellikle
teknolojik gelişmelerin ve toplumsal dönüşümlerin etkisiyle nitelikli insan gücüne
duyulan ihtiyaç sürekli artmaktadır. Hem KSS hem de ÖY kavramları doğrudan
insan gücünü ilgilendiren ve etkileyen kavramlardır. Bu bağlamda
değerlendirildiğinde söz konusu kavramlara ilişkin çalışmaların önemini
yitirmeyeceği söylenebilir.
KSS kavramının tarihsel gelişimine bakıldığında, kurum merkezli bir anlayıştan,
kurumun parçası olduğu toplumun beklentileri odaklı bir anlayışa doğru evrilme
olduğu belirginleşen bir durum olarak işaretlenebilir. KSS anlayışının temelinde
değer oluşturma vardır. Bu değer oluşumu kurumun en önemli paydaşı olan çalışanı
da içermektedir. Kurum tarafından gerçekleştirilen KSS projelerinin çalışanın
kendini değerli hissetmesini sağlayacağı ifade edilebilir. Yabancılaşma basitçe
kişinin emeğinin kıymetini yitirmesi sonucunda kendini değersiz hissetmesi olarak
açıklanabilir. ÖY, çalışanın kendini değersiz hissetmesine neden olarak örgütteki
başarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Basitçe belirtmek gerekirse; değer
kazandırma odaklı KSS ile değer kaybı nedenli ÖY arasındaki ilişki olduğu
tartışılabilir. Başka bir ifadeyle, KSS projeleri sonucundaki kazanımlar, örgütsel
yabancılaşmanın nedenlerini izale edebilir.
Bu çalışmada, çalışanların KSS projelerine katılımlarının sağlanmasının, örgütsel
yabancılaşma ile mücadelede bir araç olarak kullanılabilirliği incelenmeye
çalışılmıştır. Bu bağlamda öncelikle uygulama kısmına kavramsal bir zemin
oluşturma adına ilgili yazında yer alan çeşitli yaklaşımlar incelenerek teorik altyapı
tartışılmıştır. Daha sonra, Yeşim Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. çalışanları üzerinde
uygulama yapılarak; çalışanların KSS projelerine katılımı ile sosyal sorumluluk
bilinci, kurumuna yönelik KSS algısı ve ÖY düzeyleri arasındaki ilişki ölçülmüştür.
Sonuç olarak, çalışanların KSS projelerine katılımlarının sağlanmasıyla; çalışanın
sosyal sorumluluk bilinci, kurumuna yönelik KSS Algısı ve ÖY düzeyi arasında çok
anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.