Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BEYZA ÖZENGÜL AYKIŞ
Danışman: Sonay Ayyıldız
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Yapılar fayda sağlamak için inşa edilmekte ve uzun süre kullanımı hedeflenmektedir. Bu nedenle durağan bir nesne olarak düşünülmemelidir. Yaşam süreleri boyunca sosyal, ekonomik ve fiziksel çevredeki, kullanıcıların ihtiyaç ve beklentilerindeki değişiklikler gibi pek çok değişime yanıt vermek, teknik ve işlevsel performansı iyileştirme ile başa çıkmak zorundadırlar. İnşa edildikleri günden yıkılacakları güne kadar değişime uyum sağlayarak işlevselliğini korumaları gerekmektedir. Değişim yeni bir olgu olmadığı gibi insanlık için uyarlanabilirlik de yeni bir kavram değildir. İnsanoğlu tarih boyunca uyum sağlamanın yollarını aramıştır. Ancak kavram sanayi devriminin bir sonucu olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında hızla gelişen kentlerde artan nüfus ve sınırlı kentsel çevre nedeniyle, daha uzun ömürlü ve toplumun farklı ihtiyaçlarını karşılayabilecek yapılar inşa etme ihtiyacı ile dikkat çekmiştir. Günümüzde ise teknolojik gelişmeler, yapılarda dijital teknolojilerin kullanımını artırmış ve bu durum uyarlanabilir tasarım yapmanın çeşitli yolları ve amaçları olduğunu göstermiştir. Tez kapsamında uyarlanabilirlik kavramı üzerine literatür taraması yapılmış, uyarlanabilirlik kavramının teorik alt yapısı ve kavram üzerine yaklaşımlar, uyarlanabilir tasarımların değerlendirme kriterleri ve yapılarda uygulanma yöntemleri, teknolojik gelişmelerin uyarlanabilir tasarımlar üzerindeki etkileri konuları üzerinden irdelenmiştir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda seçilen 7 yapı uyarlanabilirlik değerlendirme kriterleri bağlamında incelenmiştir. İnceleme sonucunda yapı ve/veya yapı bileşenlerinin manuel olarak uyum sağlayabildiği gibi otomatik olarak da uyum sağlayabildiği gözlenmiştir. Ancak her yapı kendine özgü, farklı fonksiyonel özelliklere ve kullanıcı yapısına sahiptir. Bu nedenle evrensel uyarlanabilir tasarım olamaz, tasarımlar bu özelliklere göre şekillenmektedir.