CANLI YAPININ ANALİZİNDE MEKANOBİYOLOJİK YAKLAŞIMLI YÖNTEMLERİN KULLANILMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Biyofizik Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SİNEM SİPAHİOĞLU KARA

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Handan Tuncel

Eş Danışman: Elif Kaçar

Özet:

Meknanobiyoloji, hücrelerin fiziksel özelliklerini ve hücrenin uygulanan kuvvetlere nasıl tepki verdiğini araştıran gelişmekte olan bir araştırma alanıdır. Hücre karar almak için hücre dışı çevre tarafından iletilen mekanik bilgileri algılar ve işler. Hücrelerin mekanobiyolojik yönlerini araştırmak için kullanılan güncel yöntemlerden biri de Optik Tuzaklama (OT) sistemlerinin kullanımıdır. OT cihazı kullanılarak mikron mertebesindeki parçacıkların tuzaklanması ve manipüle edilmesi mümkündür. Tuzaklama ve manipülasyon süreçleri, yüksek sayısal açıklığa (NA) sahip olan bir objektif kullanılarak oluşturulan odaklanmış lazer ışını etkisiyle meydana gelen kuvvetlerin sonucu olarak oluşur. Optik cımbız sisteminin kullanıldığı bu yöntem, invaziv olmaması, yüksek hassasiyetle kontrol edilebilir olması nedeniyle, mekanobiyolojik yaklaşımlarda kullanmak için güçlü bir yöntemdir. Ayrıca OT’ler sadece mekanobiyoloji alanında değil Fizik, Biyofizik, Biyoteknoloji, Malzeme Bilimi gibi alanlarda da kullanılmaktadır.

Bu tez çalışmasında mekanobiyolojik olarak incelenen canlı yapı olarak, tüm genom dizilimi bilinen ve temin edilmesi kolay olan Saccharomyces cerevisiae (S.cerevisiae) kullanılmıştır. S.cerevisiae ile ilgili geniş bir bilgi birikimine sahip olunmasına rağmen mekanik özellikleri ile ilgili bilinenler azdır. Çalışma kapsamında, OT sistemi kullanarak S. cerevisiae’in tuzaklanmasının gerçekleştirilmesi için temel parametreler teorik olarak hesaplanmıştır. Ayrıca deneysel olarak da OT ölçüm tekniği kullanılarak S. cerevisiae tuzaklanması gözlemlenmiştir. Bu çalışma ile mekanobiyoloji alanında yapılan çalışmalara bir bakış açısı sunmak ve gelecekte bu alanda gerçekleşecek olan çalışmalara öncül bilgilerin sağlanması amaçlanmıştır.