Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Devlet Konservatuvarı, Türk Müziği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mehmet Emre Kartal
Danışman: Enver Mete Aslan
Özet:
Türk müziğinde doğaçlama yöntemiyle
icra edilen taksim formu farklı başlıklar altında incelenir, icra edilir ve
üslup açısından farklı sınıflara ayrılabilen bir türdür. Bu formu icra etmek
isteyen icracılarda makam bilgisi, bestecilik yeteneği ve çalgı hakimiyeti gibi
kriterlerin olması ve bu kriterlerin bir arada kullanılabiliyor olması gerekmektedir.
Bu çalışmada taksim formu ve bu formun türleri ile ilgili muhtelif kaynaklardan
toplanmış olan tanım ve görüşlere, taksim türlerinden seçilmiş kayıtların notalarına
ve analizlerine yer verilmiştir.
Taksim
formu ile ilgili bilgiler toplanırken yayımlanmış ansiklopedi, kitap, tez,
makale gibi kaynaklar taranmış olup bu kaynakların yanı sıra kişisel
görüşmelerde elde edilen bilgilere de yer verilmiştir. Taksim formu öğrenmek
isteyen icracıların Türk müziğindeki ve dünyanın farklı coğrafyalarındaki diğer
doğaçlama türleri hakkında fikir sahibi olmalarının yararlı olacağı düşünüldüğü
için farklı doğaçlama türlerinin de tanımlarına yer verilmiştir.
Notaya
alınan taksim türleri seçilirken icracıların farklı enstrümanlar icra ettiği
göz önünde bulundurularak farklı çalgı ve farklı makamların olduğu kayıtlara
yer verilmiştir. Seçilen kayıtların daha önce notaya alınmamış kayıtlar
olmasına dikkat edilmiş olup analizleri yapılırken makamsal seyir yapısının ve
ilgili taksim türü tavrının işleniş şeklinin detaylıca analizi yapılmıştır.
Taksim
formunun ve bu formun türlerinin detaylı tanımlarına ve verilen örneklerin
detaylı analizlerine yer verilen bu çalışmanın taksim formu çalışmak isteyen
icracılar için yazılı bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.