Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM TURAÇ KARAKURT
Danışman: Gökhan Duruksu
Özet:
Amaç: Mezenkimal kök hücrelerin (MKH) kanser hücreleri üzerindeki çift yönlü etkisi yapılan farklı çalışmalarla gösterilmiştir. MKH’ler bu etkilerini özellikle salgıladıkları sitokinler sayesinde parakrin yolla sergilemektedirler. Kök hücre başına düşen kanser hücresi oranının bu etkileşimde belirgin bir rol oynadığı ortaya konmuştur ve kültürdeki hücrelerin heterojen dağılımı yapılan analizleri zorlaştırmaktadır. Sunulan bu tez çalışmasında MKH'lerin yüzeyine anti-CD24 antikoru bağlanarak yapılan modifikasyonla, MKH’lerinin nöroblastoma hücrelerine yönlendirilmesi, bu yönlendirme sürecinde MKH’lerin ve nöroblastoma hücrelerinin çift taraflı etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmada palmitik asit ile esterifikasyon reaksiyonu aracılığı ile palmitlenmiş protein G (PPG)’nin, hücrelerle karıştırılarak hücre zarına entegre olması sağlanmıştır. Hücreler üzerindeki toksik etkisi WST-8 testi ile değerlendirilmiştir. İkinci kaplama adımında, uygun antikorlar PPG kaplı hücrelere ilave edilmiş ve CD24 antikoru PPG' ye bağlanmıştır. Wharton Jeli Mezenkimal kök hücre (WJ-MKH)’lerin CD24 antikoru ile kaplanması sonrasında sonra anti-CD24+WJ-MKH ile nöroblastoma hattı hücreleri (SH-SY5Y) arasında direkt ko-kültür yöntemi uygulanmıştır. Ko-kültürü takiben morfolojik analizler, WST-8, canlı-ölü boyaması, MDA analizi ve gen ekspresyon profilinin gerçek zamanlı PZR ile analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu analizler ile direkt ko-kültürdeki kök hücre ve nöroblastoma hücreleri arasındaki etkileşimin canlılık, proliferasyon, ROS oluşumuna katkısı ve gen ekspresyon profillerine etkisi gibi parametreler incelenmiştir.
Bulgular: Kaplama için PPG’nin %80 canlılığı koruyan kültürdeki dozu 20 µg/ml olarak belirlenmiştir. Ticari olarak elde edilen anti-CD24 ve PPG (IgG1) antikorlarının saflaştırmaları FPLC yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Hücrelerin PPG-anti-IgG kaplama verimi IgG-PE (565 nm) boyanmasıyla belirlenmiştir. WJ–MKH’leri anti-CD24 ile kaplama yönteminin hücrelerin çoğalma oranlarına etki etmediği ve hücreleri ölüme götürmediği gözlenmiştir. ROS miktarının anti-CD24+WJ-MKH ile yapılan ko-kültür gruplarında daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Deney grupları ile yapılan gen ekspresyon analizleri ile kök hücre belirteci, hücre çoğalması ve anti-kanser gibi etkiler incelenmiştir. Bu bulgular arasında antiCD24+WJ-MKH bulunan gruplarda IL-1B, Ki-67, BMP-2, IL-6 ve p38a ekspresyonlarında düşüş gözlenmiştir.
Sonuç: Hücreleri kaplama için uygun PPG dozu belirlenmiştir. WJ-MKH’leri PPG ile konjuge anti-CD24 antikoru ile kaplama sonrasındaki canlılık, proliferasyon, metabolik aktiviteleri incelenmiştir. Yapılan analizlerin sonucunda, antikor ile kaplama işleminin hücreler üzerinde toksik bir etkisi olmadığı, antikor aracılı yönlendirme işleminin hücrelere zarar vermeden verimli bir şekilde gerçekleştirildiği görülmektedir. Anti-CD24+WJ-MKH ile ko-kültürü yapılan deney gruplarında kaplama yapılmayan gruplarla karşılaştırıldığında ROS miktarındaki artış gözlenmiştir. Ko-kültür gruplarında gerçekleşen gen ekspresyonu profillerindeki değişimler antikor kaplayarak yönlendirme işleminin hücrelerde bazı yolakları değiştirdiğini ve MKH’lerin SH-SY5Y hücreleri üzerinde normalden daha farklı etkilere sahip olmasını sağladığını göstermektedir. Gerçekleştirdiğimiz antikor aracılı yönlendirmenin kanser hücrelerini hedefleyen tedavi yaklaşımlarında potansiyele sahip olduğu öngörülmektedir.