Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEMA YUSUFOĞLU NÜRLÜGE
Danışman: Gülçin Gacar
Özet:
Tip 1 Diabetes Mellitus (T1DM), immün atakların aracılık ettiği beta hücre
destrüksiyonu sonucu gelişen mutlak insülinopeni ve hiperglisemiyle karakterize,
kronik ve metabolik bir hastalıktır. Bu nedenle T1DM hastaları yaşamları süresince
dışarıdan insülin hormon takviyesi alarak kanda bulunan glukoz miktarını
dengelemeleri gerekmektedir. Tez çalışmasında hücre kültür ortamında, ilk defa üretilen
çok katmanlı yapıların pankreatik beta hücreleri üzerindeki koruyucu etkileri ile ortama
ne miktarda insülin salgıladıkları araştırılarak potansiyel rejeneratif özelliklerinin
incelenmesi amaçlandı. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Kocaeli Üniversitesi
Araştırma Etik Kurulu’undan alınan KÜ GOKAEK-2021/21.01 numaralı izin sonrası
sağlıklı (s) ve T1DM gönüllülerden periferik kan (PK) örnekleri alınarak 2 ayrı havuzda
toplandı. Havuzlardan mezenkimal kök hücre (MKH), CD4+ ve CD8+ T lenfosit
hücreleri ve mononükleer hücre eldeleri gerçekleştirildi. Gerekli karakterizasyon
basamakları sonrası baryum aljinat ve CTLA-4 ile doku mikroçevresinin taklit edilmesi
için üç boyutlu, çok katmanlı yapılar oluşturuldu. Hücre kültürü ortamda diyabetik PK
kaynaklı mononükleer hücrelerle, in vitro ortamda in vivo’ya en yakın beta hücre
destrüksiyon modeli oluşturulduktan sonra çok katmanlı yapının 10 μM/ml resveratrol
(RSVL) içeren besiyer ile aynı ortamda muamelesi sonucu pankreatik beta hücreleri
üzerindeki koruyucu etkileri, yapının dayanıklılık kapasitesi, insülin, pro-inflamatuar ve
anti-inflamatuar sitokin salgılama seviyeleri ELİSA ile ölçüldü ve deney grupları
karşılaştırılmalı olarak incelendi. Bulgularda CTLA-4 ve RSVL'ün beraber kullanıldığı
ortak kültür grubunun daha erken ve daha fazla insülin difüzyonu sağladığı, beta
hücrelerini korumada sPK-MKH ve iKİ-MKH (insan kemik iliği kaynaklı MKH) çok
katmanlı yapıların yakın değerlere sahip oldukları ve dPK-MKH’li (diyabetik PK
kaynaklı MKH) çok katmanlı yapılarının da diğer gruplar kadar başarılı bir tablo
sergiledikleri gözlemlendi.