Deneysel sıçan pankreatik beta hücresi hasar modelinde CTLA-4 proteini ile mezenkimal kök hücrelerin sinerjik etkisinin potansiyel tedavi stratejilerindeki rolünün araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEMA YUSUFOĞLU NÜRLÜGE

Danışman: Gülçin Gacar

Özet:

Tip 1 Diabetes Mellitus (T1DM), immün atakların aracılık ettiği beta hücre destrüksiyonu sonucu gelişen mutlak insülinopeni ve hiperglisemiyle karakterize, kronik ve metabolik bir hastalıktır. Bu nedenle T1DM hastaları yaşamları süresince dışarıdan insülin hormon takviyesi alarak kanda bulunan glukoz miktarını dengelemeleri gerekmektedir. Tez çalışmasında hücre kültür ortamında, ilk defa üretilen çok katmanlı yapıların pankreatik beta hücreleri üzerindeki koruyucu etkileri ile ortama ne miktarda insülin salgıladıkları araştırılarak potansiyel rejeneratif özelliklerinin incelenmesi amaçlandı. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Kocaeli Üniversitesi Araştırma Etik Kurulu’undan alınan KÜ GOKAEK-2021/21.01 numaralı izin sonrası sağlıklı (s) ve T1DM gönüllülerden periferik kan (PK) örnekleri alınarak 2 ayrı havuzda toplandı. Havuzlardan mezenkimal kök hücre (MKH), CD4+ ve CD8+ T lenfosit hücreleri ve mononükleer hücre eldeleri gerçekleştirildi. Gerekli karakterizasyon basamakları sonrası baryum aljinat ve CTLA-4 ile doku mikroçevresinin taklit edilmesi için üç boyutlu, çok katmanlı yapılar oluşturuldu. Hücre kültürü ortamda diyabetik PK kaynaklı mononükleer hücrelerle, in vitro ortamda in vivo’ya en yakın beta hücre destrüksiyon modeli oluşturulduktan sonra çok katmanlı yapının 10 μM/ml resveratrol (RSVL) içeren besiyer ile aynı ortamda muamelesi sonucu pankreatik beta hücreleri üzerindeki koruyucu etkileri, yapının dayanıklılık kapasitesi, insülin, pro-inflamatuar ve anti-inflamatuar sitokin salgılama seviyeleri ELİSA ile ölçüldü ve deney grupları karşılaştırılmalı olarak incelendi. Bulgularda CTLA-4 ve RSVL'ün beraber kullanıldığı ortak kültür grubunun daha erken ve daha fazla insülin difüzyonu sağladığı, beta hücrelerini korumada sPK-MKH ve iKİ-MKH (insan kemik iliği kaynaklı MKH) çok katmanlı yapıların yakın değerlere sahip oldukları ve dPK-MKH’li (diyabetik PK kaynaklı MKH) çok katmanlı yapılarının da diğer gruplar kadar başarılı bir tablo sergiledikleri gözlemlendi.