Türk makam müziği'nde üslûp-tavır görüşleri doğrultusunda Münir Nurettin Selçuk, Alâeddin Yavaşça ve Bekir Sıdkı Sezgin icrâlarının analizi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Müziği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE ZEYBEK

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Gözde Çolakoğlu Sarı

Eş Danışman: Nesibe Özgül Turgay

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Müziği Programı'nda, Yüksek Lisans tezi olarak hazırlanan ?Türk Makam Müziği'nde Üslûp ve Tavır Görüşleri Doğrultusunda Münir Nurettin Selçuk, Alâeddin Yavaşça ve Bekir Sıdkı Sezgin'in İcralarının Karşılaştırmalı Analizi? konulu bu çalışmada, Türk Makam Müziği terminolojisinde müziğin icrâ alanında birlikte veya birbirinin yerine kullanılan üslûp ve tavır kavramları anlam bakımından somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Buna ek olarak, üç ses icrâcımızın üslûp ve tavırları eserlerin icrâsı sırasında kullandıkları süsleme elemanları ve nüanslar açısından karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.Bu çalışmada, öncelikle bir alan araştırması metodu olarak ses ve saz icrâcıları ve müzik araştırmacıları ile röportajlar yapılmış ve konu ile birebir ilgili kısımlar teze dâhil edilmiştir. Üslûp ve tavır kelimelerinin sözlüklerdeki tanımları ve müziğimizdeki kullanım şekilleri ele alınmış ve yorumlanmıştır.Dört ana bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde konuya kısa bir giriş yapıldıktan sonra , ikinci bölümde üslûp ve tavır kavramlarının anlamları araştırılmış ve ses ve saz icrâsı alanlarında yetkin kişilerin üslûp ve tavır kavramlarının tanımlamalarına yönelik görüşleri alınmıştır. Ayrıca; klasik üslûp-tavır, hâfız-gazelhân üslûp ve tavrı, fasıl üslûbu ve tavrı, radyo üslûbu-tavrı, koro üslûbu-tavrı kavramlarına da yer verilerek bu kavramların ifade ettiği anlamlar sorgulanmıştır.Üçüncü bölümde, nitelikli bir üslûba sahip olmak için icrâcıların nasıl bir eğitim sürecinden geçmeleri gerektiği ve bu eğitimde öncelikli olarak dinî mûsikînin yerinin ne olduğu konusu üzerinde bilgiler verilmiştir. Farklı akortlardan eserleri icrâ etmenin gerekçeleri ve günümüz icrâsının geleneksel icrâ şekilleri ile çelişen tarafları ele alınmıştır. Ayrıca, Türk Makam Müziği icrâsında ifade nüansları ve süsleme elemanlarını yeri hakkında görüşler ortaya konmuştur.Dördüncü bölümde yukarıda ifade edilen bilgiler ve görüşler doğrultusunda ses icrâsı alanında üstad olarak kabul edilen üç solistin: Münir Nurettin Selçuk, Alâeddin Yavaşça ve Bekir Sıdkı Sezgin'in kâr ve şarkı formlarında icrâ ettikleri ortak eserler tespit edilerek notaya alınmıştır. İcracıların kullandıkları süsleme elemanları ve nüanslar incelenerek icrâcılar arasındaki üslûp ve tavır benzerlikleri ve farklılıkları somutlaştırılmaya çalışılmıştır.