Uyarılmış adipoz doku kaynaklı mezenkimal kök hücrelerden elde edilen eksozomların Alzheimer modeli oluşturulmuş SH-SY5Y insan nöroblastoma hücre hattı ve Aβ degradasyonu üzerindeki etkilerinin incelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERZET AYDEMİR

Danışman: Gülçin Gacar

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Uyarılmış Adipoz Doku Kaynaklı Mezenkimal Kök Hücrelerden Elde Edilen Eksozomların Alzheimer Modeli Oluşturulmuş SH-SY5Y İnsan Nöroblastoma Hücre Hattı ve Aβ Degradasyonu Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi Amaç: Bu tez çalışmasının amacı çeşitli oksidatif stres faktörleri olan H2O2 ve sitokin kompleksi (TNF-α + IL-1β + IFN-γ) ile uyarılan insan adipoz doku kaynaklı mezenkimal kök hücre eksozomlarının, SH-SY5Y insan nöroblastoma hücre hattının nörona farklılaştırılması ile elde edilen Alzheimer hastalığı modelinde Aβ plaklara etkisinin incelenmesidir. Yöntem: İnsan adipoz doku kaynaklı mezenkimal kök hücreler kültüre edildikten sonra H2O2 ve sitokin kompleksi ile ayrı ayrı uyarılarak ultrasantrifüjleme tekniği ile eksozomları elde edilmiştir. Alzheimer modeli; SH-SY5Y hücre hattının belirli faktörlerle muamele edilerek nörona farklılaştırılması ve Aβ1-42 peptidi ile ko-kültür yapılmasıyla elde edilmiştir. Eksozomlar elektron mikroskobu ile karakterize edilmiş, zeta sizer cihazı ile partikül boyutuna bakılmıştır. SH-SY5Y hücre hattının farklılaşması immünositokimya tekniği ile konfokal mikroskopta ve Real Time RT-PCR yöntemi ile gen düzeyinde incelenmiştir. Eksozomların Aβ üzerine etkisi immünositokimya ve ELISA tekniği ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Canlılık testi analizleri sonucunda 24 saat süreyle 50 µM hidrojen peroksit ve 48 saat süreyle 20 ng sitokin kompleksinin adipoz doku kaynaklı mezenkimal kök hücrelerin uyarılması için optimum doz olduğu belirlenmiştir. Bu kök hücrelerden elde edilen eksozomların elektron görüntüleri incelendiğinde boyut olarak farklılıklar gözlemlenmiştir. Eksozomların protein miktarı değerlendirildiğinde en yüksek protein konsantrasyonu hidrojen peroksit ile uyarılan grupta görülmüştür. SH-SY5Y hücrelerinin nörona farklılaştırılması çeşitli kimyasallarla gerçekleştirilmiş, gen ekspresyonu analizlerinde kontrole göre farklılaşma belirteci olan NF-L ifadesinde anlamlı derecede v artış olduğu görülmüştür. Çeşitli faktörlerle uyarılan kök hücre eksozomlarının Alzheimer hastalığı patolojisinden biri olan Aβ plaklar üzerine etkinliğine bakıldığında en fazla degradasyon sitokin kompleksi ile uyarılmış adipoz doku kök hücre eksozomlarının etkisiyle sağlanmıştır. Sonuç: Hidrojen peroksit ve sitokin kompleksi ile uyarılmış adipoz doku kaynaklı mezenkimal kök hücrelerin eksozomları, uyarılmamış eksozomlara (kontrol) göre, Alzheimer hastalığının önemli bir patolojisi olan Aβ plakların yıkımında etkin bir şekilde rol almıştır. Bu etki sitokin kompleksi grubunda hidrojen peroksit grubuna göre daha şiddetli görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Mezenkimal kök hücre, Eksozom, Alzheimer hastalığı