Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: İBRAHİM ERKUT AVCI
Danışman: Cüneyd Özkürkcügil
Özet:
Giriş ve Amaç: Bu çalışmada iki farklı deneysel
İnterstisyel Sistit / Mesane Ağrı Sendromu (İS/MAS) modelinde pürinerjik
yolağın İS/MAS mekanizmasındaki rolünü ve P2X3 reseptör antagonisti AF219’un
terapötik etkilerini belirlemeyi amaçladık.
Gereç ve Yöntemler: Siklofosfamid (CYP, n=32) ve
kronik sudan kaçınma stres protokolü ile (WAS, n=32) ile indüklenmiş İS/MAS
modelleri için toplam 64 adet yetişkin dişi Wistar albino sıçan kullanıldı. Her
iki modelde denekler; Kontrol, Kontrol+AF219, İS/MAS ve İS/MAS+AF219 olmak
üzere 4 gruba (n=8, her grup için) ayrıldı. CYP 75 mg/kg 1 ml 3 günde bir (1,4
ve 7. günlerde) toplam üç doz intraperitoneal (i.p.) uygulandı. WAS protokolü
için sıçanlar 10 gün boyunca günde 1 saat pleksiglas kutuların merkezine
yerleştirilmiş platformun üzerinde bekletildi. İS/MAS’ın nosisepsiyon ve
anksiyete üzerindeki etkileri davranış deneyleri ile değerlendirildi.
Mesanedeki inflamasyon şiddeti histopatolojik inceleme ile skorlandı. Mesane
kasılma ve gevşeme yanıtları izole in vitro organ deneylerinde gözlemlendi.
Western blot deneyleri ile mesane dokusunda P2X3, P2X7, Trk-A, TRPV1 ve
TRPA1’in protein düzeyleri analiz edildi.
Bulgular: Her iki deney modeli İS/MAS
gruplarının kontrol gruplarına göre noksiyus uyarılara yanıt verme süreleri
daha kısa ve sergilenen anksiyete benzeri davranışlar daha fazlaydı
(p<0,05). İS/MAS grupları diğer gruplara göre daha yüksek inflamasyon
tabanlı histolojik skor değerlerine sahipti (p<0,05). İS/MAS+AF219
gruplarında ise hem davranış deneylerine ait sonuçlar hem de histolojik skorlar
kontroller ile farklılık göstermedi (p>0,05). Mesane şeritlerinin in vitro
deneylerinde her iki modelin İS/MAS grupları kontrol gruplarına göre;
Karbakol’e, ATP’ye ve Elektriksel Alan Uyarısı’na (EAU) karşı artmış kasılma
yanıtları sergiler iken (p<0,05) Karbakol ve ATP’nin kümülatif
konsantrasyonlarında ve EAU artan frekanslarında İS/MAS+AF219 ile kontrol
grupları arasındaki kasılma yanıtlarında farklılık tespit edilmedi (p>0,05).
Buna ek olarak her iki modele ait tüm grupların mesane şeritleri, 10-5 M AF219
ile inkübe edildiğinde gruplar arasındaki EAU kasılma yanıtlarında
istatistiksel olarak farklılık izlenmedi (p>0,05). Hem CYP hem WAS ile
oluşturulan İS/MAS modellerinde P2X3, P2X7, Trk-A ve TRPV1 protein düzeyleri
İS/MAS gruplarında kontrol gruplarına göre önemli ölçüde daha yüksek izlendi
(p<0,05). TRPA1 protein düzeyleri ise her iki modelde de gruplar arasında
farklılık göstermedi (p>0,05). CYP modelinde, İS/MAS+AF219 grubu kontrol
grubu ile karşılaştırıldığında P2X3, Trk-A ve TRPV1 protein düzeyleri anlamlı
olarak yüksek izlenirken (p>0,05), P2X7 proteini açısından fark izlenmedi
(p>0,05). Diğer taraftan WAS modelinde ise, İS/MAS+AF219 grubu ile kontrol
grubu arasında P2X3, P2X7, Trk-A ve TRPV1 açısından istatistiksel olarak bir
fark gözlenmedi (p>0,05). Yine WAS modelinde, İS/MAS grubuna göre
İS/MAS+AF219 grubunda P2X3 ve P2X7 protein düzeylerinin önemli ölçüde daha
düşük olması dikkat çekti (p<0,05).
Sonuç: Bu çalışmada CYP ve WAS ile indüklenmiş
iki farklı İS/MAS modelinde, İS/MAS’ın nosiseptif tepkileri artırdığı, mesane
histolojisinde ve fonksiyonunda değişikliklere neden olduğu gösterilmiştir.
Mesane kasılma yanıtları ve nosisepsiyondaki bu değişiklikler P2X3 üzerinden
aktifleşen pürinerjik yolağın bir sonucu olduğu ve bu yolağın afferent yolların
duyarlılaşmasında rolü olan diğer proteinlerin ekspresyonu üzerinde düzenleyici
bir etkisi olabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca AF219 ile bu etkiler geri
döndürülebilmiştir. AF219 her iki fenotipteki İS/MAS hastalarının tedavisinde
potansiyel hedef olabiliceği kanaati oluşmuştur.