Türkiye’de psikolojik sağlamlık ile ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi


Akfırat O. N., Özsoy M.

Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi (Online), cilt.4, sa.1, ss.26-42, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu araştırma, 2000-2020 yılları arasında “psikolojik sağlamlık” konusu üzerine hazırlanan lisansüstü tezlerini çeşitli değişkenlere göre analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, Türkiye’de 2020 yılı Aralık ayına kadar yayınlanan “psikolojik sağlamlık” ile ilgili eğitim ve öğretim alanında yapılmış olan 142 lisansüstü teze YÖKTEZ veri tabanından ulaşılmıştır. Ulaşılan 142 tezden eğitim alanında olarak değerlendirilmeyen 2 tez ve erişime izin verilmeyen 3 tez çalışmaya dâhil edilemeyerek, toplamda 137 tezin incelemesi sağlanmıştır. Araştırma, doküman incelemesi yönteminin kullanıldığı nitel bir çalışmadır. Araştırmada veriler içerik analizi tekniği ile incelenmiştir. Araştırma yılı, araştırma deseni, örneklem büyüklüğü vb. çok sayıda değişken analiz edilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Makale Sınıflama Formu” kullanılmıştır. Veri analizinde betimsel istatistiklerden frekans ve yüzde değerleri kullanılmıştır. Bulgularda, ilk tezin 2005 yılında yayınlandığı, özellikle 2016-2020 yılları arasında konu ile ilgili araştırmaların sayısının arttığı bilgisine ulaşılmıştır. Yapılan araştırmaların daha çok yüksek lisans seviyesinde ve nicel çalışmalardan oluştuğu bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmaların örneklem türü daha çok lise ve lisans öğrencilerinden oluşmakta olup, örneklem büyüklüklerinin 301 ile 1000 arasında değiştiği belirlenmiştir. Veri toplama araçlarına yönelik bulgularda likert tipi ölçeklerin sıklıkla kullanıldığı, veri analizlerinin ise t testi ve ANOVA yöntemleri ile gerçekleştirildiği sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlar doğrultusunda, psikolojik sağlamlık konusunda, doktora düzeyinde, karma veya nitel araştırma desenlerinin kullanıldığı çalışmalar yapılması önerilebilir.