Kocaeli Yarımadası Tunç ve Demir Çağlarına Ait Arkeolojik Bulgular: Yüzey Araştırmaları ve Kocaeli Müzesi'nde Korunan Eserler


Ökse A. T., Çalık Ross A. Ç., Konak A.

Arkeoloji ve Sanat, cilt.162, sa.162, ss.17-40, 2019 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 162 Sayı: 162
  • Basım Tarihi: 2019
  • Dergi Adı: Arkeoloji ve Sanat
  • Sayfa Sayıları: ss.17-40
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kocaeli yarımadasının Tunç ve Demir Çağlarına ilişkin arkeolojik bulgular ilk kez 2005 yılından beriyürütülen yüzey araştırmaları kapsamında elde edilmiştir. Dilovası İlçesi Adatepe Mevkii'nde bulunankoyu gri ve siyah astarlı, açkılı kap parçaları ile Kocaeli Müzesi'nde korunan, buluntu yeri bilinmeyeniki küçük kap, Anadolu ve Ege İlk Tunç Çağı I-II yerleşik topluluklarının kaplarına, açık renk hamurluiki kap da Orta Anadolu İlk Tunç Çağı II-III kaplarına benzemektedir. Adatepe’de saptanan iki kap parçasıda Balkanlar ve Ege Bölgesi'nde MÖ 2. binyıl sonlarına doğru ortaya çıkan kaba seramik, Kocaeli Müzesi'nde korunan maşrapa ise Anadolu’da aynı dönemde ortaya çıkmaya başlayan Yumruluseramikle benzeşmektedir. Kartepe İlçesi Kocataşlar Mevkii’nde saptanan iki yassı balta ile KocaeliMüzesi'nde bulunan benzerleri Anadolu’da Neolitik Çağ'dan Tunç Çağı sonuna kadar kullanılan tiptedir.Müzede korunan Son Tunç Çağı kolcuklu baltaları ile Demir Çağı ok uçlarının buluntu yerleribilinmemektedir. Kocaeli yarımadasında Tunç ve Demir Çağı yerleşimlerinin su altında ya da alüvyondolguları ve modern yapılaşma altında kalmış olabileceği öne sürülmekle birlikte, yüzey araştırmaları,bu dönemlere ait bazı yerleşimlerin yüksek bölgelerde yer alabileceğini ortaya koymuştur.
Archaeological finds related to the Bronze and Iron Ages on the Kocaeli Peninsula were obtained for the first time during the surveys undertaken since 2005. Pot sherds with dark grey and black burnished slips found on Adatepe in Dilovası, as well as two small vessels preserved in the Kocaeli Museum, resemble the Early Bronze Age I-II vessels of sedentary Anatolian and Aegean communities, while two small vessels made from light coloured clay can be likened to the Early Bronze Age II-III vessels of Central Anatolia. Two potsherds recovered in Adatepe are reminiscent of the coarse pottery that emerged in the Balkans and the Aegean region towards the end of the 2nd millennium BC; a small vessel held at Kocaeli Museum bears a likeness to the Knobbed Ware which emerged in Anatolia in the same period. Two of the flat axes that were recovered from Kocataşlar Mevkii in Kartepe, and a number of other items at the Kocaeli Museum, can be categorised as belonging to a type used between the Neolithic period and the end of the Bronze Age in Anatolia. We do not know the find-spots of the Late Bronze Age lugged axes and Iron Age arrowheads that are stored at the museum. Although it has been suggested that the Bronze and Iron Age settlements in the Kocaeli Peninsula may have been flooded or submerged under alluvial fill and modern settlements, field surveys have pointed to the possibility that some of the settlements from these periods were located on higher elevations.