Akademik Veri Yönetim Sistemi
SIRAT-I MÜSTAKİM/SEBİLÜRREŞAD DERGİSİ ve MEHMET ÂKİF ERSOY, Ali Kurt, Editör, Gölcük Belediyesi Kültür Yayınları, Kocaeli, ss.173-191, 2021
Mehmet Âkif Ersoy’un şiirlerinde seçtiği konular, tecrübe, gözlem ya da ilmî/teorik meselelere dayanmaktadır. Şiirlerini seçtiği konular üzerine bütünlüklü şekilde inşa eden; dinî, siyasî, sosyal olayları kendisine has üslubuyla ele alan şair, konuya göre ifade biçimlerini belirlemektedir. Bu çalışmada Mehmet Âkif Ersoy’un Safahat adlı eserinde yer alan Tevhid yahud Feryâd adlı şiiri üzerinde hem muhteva hem de üslup incelemesi yapılmış; şairin inancına, dönemin sosyal olayları hakkındaki tespit ve yorumlarına dair izahlar getirilmiştir. Bu sayede Millî Şairimizin içinde bulunduğu duygu ve düşünce dünyasının bağlamla olan münasebeti de ortaya konmaktadır. Konuları ele alış yönteminde edebî sanatları kullanma ustalığı da çalışmanın kapsamı içindedir. Sonuç olarak görülmektedir ki, Mehmet Âkif Ersoy en ümitsiz zamanlarda dahi büyük bir ümit ve eylem gücüne sahiptir. Şiirlerinden alınan örneklerle ümitsizliğe karşı nasıl şiddetle ve ağır ifadelerle karşı durduğu da gözler önüne serilmektedir. Ümidi elden bırakmasa da gördükleri karşısında sorular sormakta; ancak aklının alamayacağı konular olsa da soru sormaktan geri durmamakta ve olayların hikmetine dair teşebbüslerde bulunmaktadır. Bu noktada kullandığı üslup ve ifade biçimleri başkalarının kullanamayacağı bir yapıya sahiptir. Bu nokta kendisine naz makamında dememize gerekçe teşkil etmektedir.
Anahtar kelimeler: Mehmet Âkif Ersoy, Safahat, naz makamı, ümit, ümitsizlik.