Ases International Canakkale Scientific Studies Conference, Çanakkale, Türkiye, 13 - 15 Ekim 2023, ss.154-167
Limanlar, denizyolu taşımacılığı ile karayolu ve demiryolu taşımacılığının birleştiği önemli
gümrük lojistik merkezleri ve gümrük kapılarıdır. Limanlar gerek deniz tarafında gemilere
verdikleri hizmetler ile gerekse kara tarafında yüklere ve personellere verilen birden çok
operasyonu aynı anda gerçekleştirmeye çalışan büyük işletmelerdir. Limanların hizmetlerin
temeli ticari yüklerdir. Ticari yükler birden çok farklı operasyondan geçmektedirler. Bunlar
yükleme operasyonları, tahliye operasyonları, depolama operasyonları, montaj-demontaj
operasyonlarıdır. Ticari yüklerin kara tarafındaki taşıma araçlarına göre geçirdikleri
operasyonların süresi ve tehlikeleri ile deniz tarafındaki taşıma araçlarında geçirdikleri
operasyonların süresi ve tehlikeleri farklı olmaktadır. Ayrıca yine liman sınırları içerisinde
deniz tarafında hizmet alan gemiler ile kara tarafında hizmet alan karayolu e demiryolu araçları
da farklı farklı tehlikeler meydana getirebilmektedirler. Limanlar, başta yükten kaynaklı olmak
üzere her operasyonda meydana gelecek olan kazaların riskini ortadan kaldırmalı, kazaları
önlemeleri veya önlenemeyen kazalar sonucunda meydana gelen hasarları en az düzeye
indirmek için her türlü önlemi almalıdırlar. Limanların bu kazaları önleme ve sonucu olan
hasarlarında azaltılmasında temel ve en önemli odak noktaları insan hayatıdır. Limanlar kendi
içlerinde ayrı ayrı iş sağlığı ve güvenliği politikaları hazırlamakta ve bunları uygulamaya
almaktadırlar. Bu politikalar devamında çalışanlar tarafından uyulması gereken önemli ve
gerekli kuralları da oluşturmaktadır. Liman çalışanlarının hem insan sağlığı hem de yüklerin ve
diğer taşıma ekipmanların güvenliği emniyetli işletilmeleri için mevcut politikalara ve kurallara
uyulması beklenmektedir.
Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren uluslararası ve ulusal anlamda oldukça stratejik bir
öneme sahip olan bir ticari limanda uygulanan iş sağlığı ve güvenliği politikalarına karşı liman
çalışanlarının yaklaşımları araştırılmıştır. Liman çalışanları ile yüz yüze görüşmeler yapılarak
anket yöntemiyle kendilerine iş sağlığı ve güvenliği politikaları ve kuralları hakkında sorular
sorulmuştur. Elde edilen cevaplar yorumlanmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmada çalışanların
oluşturulan politikalar ve uygulanan kurallar konusunda kendilerinden fikirlerinin alınması
konusunda oldukça memnun oldukları tespit edilmiştir. Liman çalışanları alınan tüm önlemlerin
ve kuralların ayrıca sahada ayrıntılı şekilde uygulanması ve denetlenmesini de takdir
etmektedirler. İşletmelerde çalışanlarında iş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına doğrudan
katkıda bulunmaları çalışanlarda iş verimliliğini ve güvenliği çalışmayı teşvik ettiğine dair
örnek bir çalışma olmaktadır.