Çoğul anlamlarıyla sinemada hastane yapıları ve sinematik mekân olarak işlevleri


ŞENER M.

Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, cilt.14, sa.3, ss.1135-1151, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Yaşamın merkezinde yer alan sağlık, hastalık ve ölüm gibi olguların insanlar tarafından en yoğun deneyimlendiği yapıların başında gelen hastaneler, gerek toplumsal hayatta gerekse insan psikolojisinde, işlevsel kimliklerinin ötesinde anlamlar kazanmış sosyal unsurlardır. Büyük ölçekli ve karmaşık yapılar olan ve çeşitlik arz eden bireysel ve soysal deneyimlere imkan sunan mekanlar barındıran hastaneler, bu yönleriyle sinema için zengin sinematografik ve mekansal alternatifler sunan yapı tipleridir. Makalede, hastanede geçen sinema filmlerinin sahne bazlı analizleri yapılarak, bu yapıların mekansal ve işlevsel özelliklerinin bir filmi hangi yönlerden etkilediğini ve sinematografik bağlamda ne gibi roller üstlendiğini ortaya koymak amaçlanmaktadır. Hastane mekanlarının sinemada karşımıza çıkan karakteristik özelliklerini ve değişkenlik içeren yönlerini kapsayıcı bir şekilde ele alabilme adına, birbirinden farklı türler olan ve hastanelerde geçen korku-gerilim ve komedi-dram türünde filmler, hikayeleri ve mekansal özellikleri bağlamında masaya yatırılmıştır. Çalışma sonucunda karşımıza çıkan en temel husus, hastanenin bazen bütününün, bazen de alt birimlerinin sinematik unsurlar vasıtasıyla ve mekansal özelliklerinin etkisiyle değişkenlik arz eden kimliklere evrilerek çoğul anlamlar kazandığı olmuştur.
Hospitals, which are among the structures where phenomena such as health, disease, and death, which are at the center of life, are experienced most intensely by people, are social elements that have gained meanings beyond their functional identities, both in social life and in human psychology. Hospitals, which are large-scale and complex structures and contain spaces that allow for a variety of individual and social experiences, are building types that offer rich cinematographic and spatial alternatives for cinema. By making scene-based analyses of movies set in hospitals, the article aims to reveal in what ways the spatial and functional features of these structures affect a movie and what roles they play in the cinematographic context. In order to comprehensively address the characteristic features and variable aspects of hospital spaces that we encounter in cinema, films of horror-thriller and comedy-drama genres, which are different from each other and set in hospitals, are discussed in the context of their stories and spatial features.The basic point we encountered as a result of the study was that sometimes the whole and sometimes the sub-units of the hospital-acquired multiple meanings by evolving into varying identities through cinematic elements and under the influence of its spatial features.