COVID-19 pandemisi ve bu pandeminin getirdiği yaşam koşulları farklı bağlamlarda toplumdaki tüm bireyleri etkilemiştir. Yalnızca salgın hastalığının kendisinin değil, aynı zamanda bu salgının önlenebilmesine yönelik olarak alınması gereken önlemlerin ve getirilen kısıtlamaların toplumu oluşturan tüm bireyleri fiziksel, psikolojik, sosyal, ekonomik açılardan etkilediği görülmektedir. Bu sürecin gerektirdiği önlemler ve kısıtlamalar özellikle de halihazırda sosyal izolasyon ve katılım problemi yaşayan engelli bireyleri ve madde bağımlılığı olan bireyleri daha fazla dezavantajlı hale getirmiştir. COVİD-19 pandemisi dezavantajlı konumdaki bireylerin yaşadıkları fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik zorlukların katlanarak artmasına neden olmuştur. Pandemi, sağlık açısından zaten dezavantajlı konumda olan engelli bireylerin halihazırdaki sağlık sorunlarının artmasına, hareketsizlikten kaynaklı fiziksel ve ruhsal rahatsızlıklarının ilerlemesine; madde bağımlılığı olan bireylerin ise kronik solunum yolu hastalıkları, diyabet, hipertansiyon ve bağışıklık sisteminin baskılanması gibi bazı rahatsızlıklara sahip olma olasılıklarının ve bunların ölümcüllük riskini artırmasına da yol açmıştır. Bunun yanında izolasyon ve kısıtlamalar gibi önlemler bir yandan bulaş riskini azaltırken, ne yazık ki bir yandan da zaten pek çok hizmetten yararlanma, sosyal destek mekanizmalarına sahip olma ve topluma katılma konusunda zorluklar yaşayan engelli bireyleri ve madde bağımlılığı olan bireyleri ruhsal açıdan daha da olumsuz etkilemiştir. Pandemi süreci özellikle anksiyete bozuklukları, depresyon, obsesif kompulsif bozukluk gibi rahatsızlıkların gelişmesi açısından da risk teşkil etmektedir. Öte yandan eğitim ve istihdam konusunda zorluklar yaşayan engelli bireyler ve madde bağımlılığı olan bireyler, pandemi koşullarında eğitime devam edememekte, iş ve gelir kaybı ile birlikte ekonomik açıdan daha fazla zorluk yaşamaktadırlar. Sözü edilen bu durumların sadece engelli bireyleri ve madde bağımlılığı olan bireyleri değil, birlikte yaşadıkları aile üyelerini de etkilediği görülmektedir. Tüm bunlar, COVİD-19 pandemisinin engelli bireyler ve madde bağımlılığı olan bireyler gibi dezavantajlı konumda olan bireyler üzerinde yarattığı güçlüklerin üzerinde önemle durulması gerektiğini göstermektedir. Bu çalışmada COVİD-19 pandemisinin toplumda dezavantajlı konumda olan engelli bireylerin ve madde bağımlılığı olan bireylerin yaşadıkları güçlükler, pandeminin yarattığı riskler ve olası olumsuz sonuçlar bağlamında çözüm önerilerine yer verilecektir. Çalışma bir derleme çalışması olup, yazarlar bu çalışmanın hazırlanmasında konuya ilişkin ulusal ve uluslararası literatür bilgilerinden ve alan tecrübelerinden yararlanacaklardır.