Akademik Veri Yönetim Sistemi
Opera ve Balede Mimarlık , Nevnihal Erdoğan,Leyla Gafarova,Hikmet Temel Akarsu, Editör, YEM Kitap, İstanbul, ss.288-296, 2025
Müzik, ışık, dekor ve
senaryonun, dansın ritim ve formları ile buluşması ile oluşan bale, müzik
besteleri ve dans koreografilerinin güçlü uyumu ile masalsı dünyaları izleyiciye
aktarır. Bale eseri için üretilen beste, öykünün kurgusu ile gerektiği yerde
yükselerek coşkulu melodiler oluşturmalı, gerektiğinde narin dokunuşlar ile
öykünün dramasını hissettirebilmelidir. Bu gereksinimler özellikle masallardan
uyarlanan bale eserlerinde büyük önem arz etmektedir ki bu durumu gerçekleştirebilen
üç masal uyarlaması; Kuğu Gölü (1875), Uyuyan Güzel (1890) ve Fındıkkıran
(1891) zamansız bale klasikleri arasında yer almaktadır. Bu eserlerin bestecisi
Pyotr Ilyich Tchaikovsky (1840-1893), Rusya’nın zengin kültürel etkilerini ve
Avrupa’nın müziğini ustaca harmanlayarak, Marius Petipa’nın (1818-1910) eşsiz
koreografileri üzerine eserlerini oluşturmuştur. Balenin icrası esnasında
anlatılan öykünün mekânlarını oluşturan sahne ise, bale figürlerine imkân
tanınabilmesi adına sade, ancak öykünün derin kurgusunu aktarabilecek kadar da
ihtişamlı olmalıdır. Bu durum gösterinin gerçekleştiği sahne mekanının yanı
sıra tasarlanan dekorun tasarımı ile de ilişkilidir. Tüm bu kriterlerin bir
arada sağlandığı bale eserlerinden olan “Uyuyan Güzel” balesi, Çaykovski ve
Petipa’ya hak ettiği ilgi ve takdiri sağlamış, ürettikleri eserler arasında ön
plana çıkmıştır. Uyuyan Güzel Balesi, günümüzde dahi en çok icra edilen bale
eserleri arasında yer almaktadır.