Fen Bilimleri Eğitiminde Mantıksal Düşünme Becerileri

Acar Ö., Azaklı Z.

Üst Düzey Düşünme Becerileri: Teori ve Uygulama, Ömer ACAR,Sedat KARAÇAM, Editör, Palme Yayın Dağıtım, Ankara, ss.1-24, 2024

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2024
  • Yayınevi: Palme Yayın Dağıtım
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.1-24
  • Editörler: Ömer ACAR,Sedat KARAÇAM, Editör
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bölümde ilk olarak Piaget ve Lawson’un mantıksal düşünme becerilerinin kavramsal çerçevesinin oluşturulmasına olan katkıları tartışılmıştır. Piaget bu becerilerin soyut işlemler döneminde olan bireyler tarafından kullanılabileceğini ve aynı olgunluk düzeyinde olan bireylerin farklı deneyim, sosyal etkileşim ve denge süreçlerinden geçmeleri sonucu bu becerilerin yetkin kullanımı açısından farklılık gösterebileceğini belirtmiştir. Diğer taraftan Lawson soyut işlemler dönemini erken ve geç-soyut işlemler dönemi olarak ikiye ayırmış ve geç-soyut işlemler dönemindeki bireylerin direk gözlemlenemeyen değişkenler üzerinde de hipotetik düşünme becerilerini etkili bir şekilde kullanabildiklerini belirtmiştir. Bölümde ikinci olarak, her bir mantıksal düşünme becerisi Fen Bilimleri Dersi kazanımlarından örnekler verilerek tanımlanmaya çalışılmıştır. Üçüncü olarak, mantıksal düşünme becerilerinin fen eğitiminde önemli değişkenler olarak görülen kavramsal anlama ve fen başarısı ile ilişkisi açıklanarak bu becerilerin önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Sonrasında, öğrencilerin mantıksal düşünme becerilerini geliştirmede kullanılan öğretim yöntem ve yaklaşımları ele alınmıştır. Bu kısımda CASE projesinde kullanılan öğretim yaklaşımı, argümantasyon tabanlı öğretim yaklaşımı ve öğrenme döngüsü öğretim yönteminin aşamaları öğrencilerin mantıksal düşünme becerilerini geliştirme açısından ele alınarak açıklanmaya çalışılmıştır. Bölümde son olarak yeni yürürlüğe konulan Ortaokul Fen Bilimleri ve Matematik Derslerinin Öğretim Programları, mantıksal düşünme becerilerinin ele alındığı sınıf düzeyi ve üniteleri açısından karşılaştırılmış ve öğrencilerin mantıksal düşünme becerilerini kullandıkları fen kavramlarını daha iyi öğrenebilmeleri için; bu becerilerin Matematik Dersi Öğretim Programı’nda ele alınma yeri açısından öneriler sunulmuştur. Ayrıca bölüm sonrasında yeni Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’na göre oluşturulmuş, mantıksal düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik örnek etkinlikler verilmiştir.

Anahtar Kavramlar: Mantıksal düşünme, Soyut işlemler dönemi, Fen başarısı, Kavramsal anlama, Matematik, Öğretim programları.