Akademik Veri Yönetim Sistemi
Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, cilt.41, ss.132-143, 2022 (Hakemli Dergi)
Dünya yüzeyinin yaklaşık %75’i denizlerle kaplı olduğu ve ekonomik olduğu için uluslararası ticarete konu olan yüklerin, büyük
çoğunluğu denizyolu ile taşınmaktadır. Bu durum taşıma aracı olan gemilerin yapımı, bakımı ve onarımını ve dolayısıyla tersanelerin
önemini arttırmaktadır. Tersanelerin, deniz ulaştırma sisteminin devamlılığını sağlaması, üretimi ve istihdamı sağlaması, döviz getirisi
ve savunma ihtiyacını karşılanması açısından önemli katkıları bulunmaktadır. Bunlara ilave olarak tersaneler, birçok iş kolunu
bünyesinde barındırdığı için iş kazalarının sıklıkla gerçekleştiği endüstri alanlarıdır. Bu kapsamda çalışmada, tersanelerde yaşanan iş
kazası nedenlerinin önem düzeylerine göre belirlenmesi amaçlanmıştır. Literatür taraması yapılarak kazaya neden olan dört ana kriter;
“kişisel faktörler, malzeme/ekipman kaynaklı faktörler, çevresel faktörler, yönetimsel faktörler” ve bunlara bağlı 19 alt kriterler ile
kazaların önlenmesi için “organizasyon, çalışma ortamının uygunluğunun sağlanması, eğitim ile insan-makine uyumu” gibi dört
alternatif belirlenmiştir. Ana kriterler ve alt kriterlerin birbirleri ile kıyaslanması amacıyla 1-9 karşılaştırma değerleri kullanılarak
anket hazırlanmış ve tersanede uzman olarak çalışan kişilerin değerlendirmesine göre kaza nedenlerinin önem düzeyi belirlenmeye
çalışılmıştır. Analizler, anket değerlendirmelerine bağlı olarak çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP yöntemi ile işlem yapan
Super Decisions v2.1 programı kullanılarak yapılmıştır. Ana kriterlerin kendi arasındaki değerlendirmesinde en önemli kaza nedeni
olarak “kişisel faktörler” diğerlerine göre ön plana çıkmıştır. Kişisel faktör kriterinin alt kriterleri içinden en önemli kaza nedeni
olarak “psikolojik/zihinsel sorunlar” diğerlerine göre ön plana çıkmıştır. Ayrıca kazaların önlenmesi için belirlenen alternatiflerden
“organizasyon” alınacak önlemler arasından en önemlisi olduğu tespit edilmiştir.