Akademik Veri Yönetim Sistemi
8.Uluslararası 19.Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara, Türkiye, 26 - 28 Eylül 2024, ss.841-843
Birgül Erdoğan1 , Naime Altay2
1Kocaeli Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Kocaeli/Türkiye
2Gazi Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara/Türkiye
Giriş: Çocukluk çağı kanserlerinde yaşam sürelerinin uzaması, tedavilerin yoğun ve uzun süreli olması gibi nedenler hemşirelik bakımının kalitesini artırmak için yenilikçi yöntemlerin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çocukların fiziksel ve psikososyal gereksinimlerini daha iyi açıklamalarına olanak sağlayan, sürece aileyi dahil eden ve teknolojik ögeler içeren “Dijital Hikaye Anlatımı (DHA)” yöntemi hemşirelerin bakım kalitesini artırmak için kullanılabilecek, yenilikçi bir yöntem olarak öne çıkmaktadır.
Yöntem: Çalışma literatür taraması ve derlemesi yöntemiyle yapılmıştır. Literatür taraması, “MEDLINE, Web of Science, Cochrane, PubMed ve SAGE Journals Online” veri tabanları kullanılarak yapılmıştır. Literatür taranırken “cancer, oncology, child, digital storytelling” anahtar kelimeleri kullanılmış, 2014-2024 yılları arasında ingilizce ve tam metin yayınlanan çalışmalar incelenmiştir.
Bulgular: Literatür incelemesi sonucunda toplam 169 çalışmaya ulaşılmıştır. Tam metnine ulaşılamayan, araştırma içeriğine uygun olmayan ve İngilizce yazılmayan 78 makale çalışmadan çıkarılmıştır. Yetişkin hastalara uygulanan, girişimi olmayan ve onkolojik bir tanıya odaklanmayan 86 çalışma örneklem dışı tutulmuştur. İnceleme sonunda 3 nicel ve 2 nitel olmak üzere 5 makale çalışmaya dahil edilmiştir. Dahil edilen çalışmaların tümü çocuk ve ebeveynlerin görüşlerine yer vermiştir. Çalışmaların hepsi dijital hikaye oluşturma sürecini takip ederken, 3 çalışmada bu süreç yüz yüze, 2 çalışmada web tabanlı bir uygulamayla sağlanmıştır. Uygulama tedavinin herhangi bir aşamasında yapılabilmekle birlikte, palyatif bakımda ve tekrarlayan kanser vakalarında kullanılmıştır. DHA uygulaması; başa çıkma becerisini geliştirmek, yaşam kalitesini artırmak, deneyim paylaşımı yapmak ve çocukların kendilerinden bir hatıra bırakmasını sağlamak amacıyla uygulanmıştır.
Sonuçlar: İncelenen çalışmalar sonucunda DHA yönteminin, çocuk ve aileler için başa çıkmayı ve uyum sağlamayı kolaylaştırdığı, çocukların deneyimlerinin daha iyi anlaşılmasını sağladığı ve yaşam kalitesini artırdığı ifade edilmiştir. Yöntem çocuklara, kendi deneyimlerini gözden geçirme, paylaşma, kendileri ve ailelerine bir hatıra oluşturma, kendileriyle ortak deneyim yaşayan bireylerle etkileşimde olma olanağı sunmaktadır. Çalışmalarda, hemşirelerin terapörik iletişim sağlamak için DHA yöntemini kullanabileceği belirtilmiştir. Ayrıca fiziksel semptomların yönetimi konusunda da yöntemin etkinliğinin ümit verici olduğu ifade edilmekte ve yeni çalışmalarla desteklenmesi önerilmektedir.