Akademik Veri Yönetim Sistemi
16. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ, İzmir, Türkiye, 16 - 19 Nisan 2025, cilt.1, sa.1, ss.1298-1308, (Tam Metin Bildiri)
Ġbadethanelerde bulunan kiĢiler, solunabilir boyut ince partikül maddede birlikte taĢınan polisiklik
aromatik hidrokarbonlar (PAH'lar) gibi zararlı kirleticilere maruz kalmaktadırlaar. Ancak, dini
mekânlardaki PAH maruziyetine yönelik çalıĢmalar oldukça sınırlıdır. Ġç ortamda bulunan partikül
maddeler boyutlarından dolayı uzun süre havada askıda kalmaları halıya çöktükten sonra tekrar
havalanmaları sebebi ile sürekli olarak maruzyete sebep olurlar. Bu çalıĢma, Kocaeli ilinde Ramazan
ayı süresince 18 farklı camide gerçekleĢtirilen iç ve dıĢ ortam solunabilir partikül madde (PM4)
üzerindeki polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) konsantrasyonlarının detaylı değerlendirmesini
sunmaktadır. Ölçüm sonuçları, cami iç ortamlarında baskın olan PAH bileĢenlerinin genellikle yüksek
moleküler ağırlıklı (6 halkalı) ve düĢük moleküler ağırlıklı (3 halkalı) bileĢikler olduğunu ortaya
koymuĢtur. En yüksek medyan konsantrasyon değerleri benzo(g,h,i)perilen (BgP), floren (Flu) ve
indeno(1,2,3-cd)piren (Ind) bileĢiklerinde tespit edilmiĢtir. Camilerin bina yaĢı, cemaat sayısı ve
konumu gibi faktörlerin PAH birikimi üzerinde etkili olduğu gösterilmiĢtir. Özellikle eski camilerde,
uzun yıllar boyunca dıĢ ortamdan taĢınan kirleticilerin ve yapı malzemelerinden kaynaklanan
emisyonların iç ortamda birikim yaptığı belirlenmiĢtir. Ayrıca, iç/dıĢ ortam oranlarının yüksek olduğu
durumlar, insan hareketliliği, halı yüzeylerinden yeniden süspansiyon ve sigara dumanı kalıntısı gibi iç
kaynakların da önemli katkılar sağladığını göstermektedir. Kent merkezine yakın camilerde, trafik
kaynaklı PAH bileĢiklerinin yoğunluğu artarken, yarı kırsal bölgelerde doluluk oranı yüksek özel
günlerde iç kaynak etkisi öne çıkmıĢtır.