Su Ürünleri Yetiştiriciliğinin Bölgesel Kalkınmada Önemi: Elazığ İli Örneği


Aydın H., Yandı İ.

JOURNAL OF ANATOLIAN ENVIRONMENTAL AND ANIMAL SCIENCES, cilt.9, sa.9, ss.577-581, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Elazığ, sahip olduğu su kaynakları ile Türkiye’nin en zengin su potansiyeline sahip illerinden biridir. Bu su kaynaklarının su ürünleri üretiminde kullanılmasıyla birlikte, üretimde ciddi artışlar meydana gelmiş 2019 yılından sonra Elazığ ilindeki alabalık üretimi Türkiye de birinci sıraya yerleşmiştir. Mart 2024 tarihi itibarı ile ilde su ürünleri üretimi yapan 176 işletme bulunmaktadır. Bu işletmelerin % 99’u (176 işletme) ağ kafeslerde alabalık üretimi yaparken, bir işletmede ise mersin balığı üretimi yapılmaktadır. Elazığ ilinde alabalık üretimi, 1996 yılında 10 ton ile başlayıp, 2000 yılında 330 tona, 2005 yılında 463 tona, 2010 yılında 8.010 tona, 2015 yılında 9.756 tona, 2020 yılında 23.000 tona, 2021 yılında 26.500 tona, 2022 yılında 31.100 tona ve 2023 yılında 39.195 tona ulaşmıştır. Elazığ ilindeki su ürünleri avcılığı, üretimi ve işleme tesislerinde yaklaşık 3000 kişi istihdam edilmektedir. Elazığ ilinde üretilen alabalıklar büyük oranda Rusya, Avrupa Birliği Ülkeleri, Japonya ve ABD ye ihraç edilmektedir ve 2023 yılı ihracat rakamı 61.408.248 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. İldeki mevcut işletmelerin proje kapasiteleri toplamı 41.780 tondur ve 2024 yılı sonuna kadar yeni kurulacak tesislerle toplam kapasitenin 50.000 tonu aşacağı öngörülmektedir. Elazığ’daki mevcut su kaynakları, maksimum düzeyde su ürünleri üretiminde kullanıldığında, yılda 200.000 tonun üzerinde bir üretim yapılabileceği ve bu üretimin hem Elazığ ili hem de Türkiye ekonomisi için ciddi katkılar sağlayacağı öngörülmektedir. Bu potansiyelin değerlendirilmesi, bölgesel kalkınmayı hızlandırarak, hem iç pazarda hem de ihracatta önemli bir büyüme sağlayacaktır

Elazığ is one of the provinces with the richest water potential in Türkiye with its water resources. With the use of these water resources in aquaculture production, there has been a significant increase in production, and after 2019, trout production in Elazığ province ranked first in Turkey. As of March 2024, there are 176 enterprises producing aquaculture in the province. 99% of these enterprises (176 enterprises) produce trout in net cages, while one enterprise produces sturgeon. Trout production in Elazığ province started with 10 tons in 1996, reached 330 tons in 2000, 463 tons in 2005, 8,010 tons in 2010, 9,756 tons in 2015, 23,000 tons in 2020, 26,500 tons in 2021, 31,100 tons in 2022 and 39,195 tons in 2023. Approximately 3,000 people are employed in fishing, fish production and processing facilities in Elazığ province. Trout produced in Elazığ province is largely exported to Russia, European Union Countries, Japan and the USA, and the export value for 2023 was realized as 61,408,248 US dollars. The total project capacity of the existing enterprises in the province is 41,780 tons and it is anticipated that the total capacity will exceed 50,000 tons with the newly established facilities by the end of 2024. It is foreseen that if the existing water resources in the province of Elazig are used in the production of aquaculture at the maximum level, a production of over 200,000 tons can be made per year and this production will make a serious contribution to the economy of Elazığ province and Türkiye. Evaluating this potential will accelerate regional development and provide significant growth in both the domestic market and exports.