İsmet Özel ve Türk Tanımının Nevabit Kavramı Bağlamında Analizi


Creative Commons License

ÇAYLAK Â., KAYA C.

Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sa.82, ss.144-158, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

İsmet Özel, her biri birbiriyle bütünsellik içinde beslenen şair, komünist ve Müslüman’dan kendini arayışla oluşan yetkin Türk’e evrilen düşünüş biçimiyle Türk kavramının düşünsel sınırlılığını tersyüz etmiştir. Özel’in Türk’ü, Türk kavramına ilişkin literatürde var olan tüm tanımlamaların ötesinde, eşşiz ve özel’dir. Onun Türk kavramı, sosyolojik ya da etnik bir kimlikten öte verili olmayan bilinç ve duruşla yoğrulmuş düşünsel bir oluşu imlemektedir. Özel’ci Türk, kendini arayış serüveninin kendinde buluştuğu bir tür tümel yetkinlik halidir. Özel’in kendini arayış sürecinin teslisi olan şair, komünist ve Müslüman’dan Türklüğe evrilen düşünsel yaşam serüvenini nevâbit kavramı üzerinden inceleyen bu çalışma, Türk kavramsallaştırması üzerinden Özel’in Türk düşünüş biçim ve üslubunun nevâbiti olup olmadığını sorunsallaştırmakta ve düşünsel tecritliğinden beslenen Türklüğünü nevâbit kavramı bağlamında okuyarak; belirli klişelere, inançlara ve kanaatlere sahip Türk düşüncesinin kendini yenilemesinde bir etkiye sahip olup olamayacağını tartışmaktadır.
İsmet Özel reversed the intellectual limitations of the concept of Turk with his way of thinking that evolved from the poet, communist and Muslim, each of whom nourished themselves in a holistic manner, to the competent Turk formed by searching for himself. Özel's conceptualization of Turk is unique and special, beyond all definitions in the literature on the concept of Turk. His concept of Turk implies an intellectual formation shaped by a consciousness and stance beyond a sociological or ethnic identity. According to Özel, the Turk describes the integrity of being himself in his adventure of searching for himself. This study examines Özel's intellectual life adventure, which evolved from the trinity of his self-searching process, poet, communist and Muslim, to Turkishness, through the concept of nevabit. The question of the study is to examine whether Özel is the nevabit of the Turkish way of thinking and style through the conceptualization of the Turk. For this purpose, it discusses whether Özel's Turkishness, which is nourished by his intellectual isolation, can influence the self-renewal of Turkish thought, which has certain clichés, beliefs and opinions, by reading it in the context of the concept of nevabit.