8th International Computer and Instructional Technologies Symposium, Edirne, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2014
Bu çalışmanın
amacı TPACK çerçeve modeline göre kurgulanan Bilgisayar Destekli Matematik
(BDM) dersinin matematik öğretmeni adaylarının TPACK gelişim düzeylerine katkısını
nitel çerçeveden incelemektir. Bu çerçevede ana araştırma problemi matematik öğretmenliği
4.sınıfta öğrenim gören 82 öğretmen adayının BDM dersi öncesinde matematik öğretiminde
teknoloji kullanımına ilişkin görüşleriyle ders süreci sonrasındaki görüşlerini
analiz etmek ve ortaya çıkan bulguları TPACK modeli çerçevesinde değerlendirmek
ve yorumlamaktır. BDM dersi öğretim
programı süresince, öğretmen adaylarına öğretim teknolojileri, eğitimde
teknoloji kullanımı ve entegrasyonu, matematik öğretimi ve teknoloji gibi
teorik konuların yanı sıra Wiris ve Geogebra öğretilmiştir. Öğretmen adayları
ders sürecinde aldıkları teorik ve uygulamalı bilgileriyle Geogebra yazılımını
kullanarak etkileşimli materyaller geliştirmişler ve bir ders planı
çerçevesinde bir mikro öğretim dersinde kullanmışlardır. Araştırmada nitel veri toplama yöntemi kullanılmıştır.
Nitel verilere içerik analizi uygulanmıştır. İçerik analizinde çalışmanın
kuramsal yapısını oluşturan TPACK modeline dayalı olarak ana temalar belirlenmiştir.
Analiz edilen veriler bu üst temalar altında yer alacak şekilde kodlanmış ve
alt temalar oluşturulmuştur. Nitel verilerin sayısallaştırılmasında toplam öğrenci
sayısı ve değerleri kullanılmıştır. Sayısallaştırılan nitel veriler doğrudan alıntılarla
desteklenmiştir. Araştırmanın temel
bulguları öğretmen adaylarının BDMÖ kavramını tanımlama bilgi düzeylerinin
derinleştiğini ve ders öncesinde BDMÖ tanımını sınırlı kavramlarla açıklarken
ders sonrasında tek tanım içerisinde farklı kavramlara ve bu kavramların
birbirleriyle ilişkilerine yer vermeye başladıklarını göstermektedir. Ders
sonrasındaki tanımlamalarında ders öncesinde bulunmayan “aktif katılım” gibi
ifadeler (kodlamalar) ortaya çıkmıştır. Teknoloji bilgisi açısından ders
öncesinde 73 öğretmen adayı (%89,0) Matematik öğretimine özel bilgisayar yazılımlarını
(programlarını) veya araçlarını bilmediğini ifade ederken, ders sonrasında 65 öğretmen
adayı (%79,3) bildiğini, 9 öğretmen adayı (%9) ise kısmen bildiğini ifade etmiştir.
Öğretmen adayları (82) ders öncesinde
(79, %96,3) de ders sonrasında (80, %97,6) da Matematik öğretiminde
bilgisayarların kullanılabileceğini ifade etmişlerdir. Nasıl ve ne amaçla
kullanılabileceğine ilişkin yanıtlarında ise ders öncesi ve ders sonrası
cevapları arasında farklılıklar bulunmaktadır. En çarpıcı bulgu “öğrencinin
anlamasını kolaylaştırmak için” ifadesinin ders öncesinde hiçbir öğretmen adayı
tarafından dile getirilmemiş olması, diğer taraftan ders sonunda ise 46 (%56,1)
öğretmen adayı tarafından ifade edilmiş olmasıdır. Benzer şekilde ders sonu
ifadelerinde artışlar görselleştirme, somutlaştırma ve zaman tasarrufu gibi diğer
kodlamalarda da mevcuttur. Öğretmen
adayları ders öncesinde (72, %87,8) de ders sonrasında (75, %91,5) da Matematik
öğretiminde bilgisayar/ teknoloji ya da matematik öğretim araçları kullanılması
öğrencilerin kazanımlara ulaştırılmasında etkili olacağını ifade etmişlerdir.
Diğer taraftan öğretmen adaylarının nasıl etkili olacağına yönelik verdikleri cevaplar gelişim göstermiştir. Örneğin “kalıcı
ve anlamlı öğrenme amacıyla” bilgisayarların kullanılacağı ifadesi ders
öncesinde 8 kere (%9,8) dile getirilmişken, ders sonrasında 42 kere (%51,2)
ifade edilmiştir. TPACK çerçeve modeline
göre öğretmen adaylarının Teknoloji Bilgilerinin (T), Teknolojik Alan
Bilgilerinin (TCK) ve Teknolojik Pedagoji Bilgilerinin (TPK) arttığı
söylenebilir. Öğretmen adaylarının alan bilgileriyle teknolojiyi kullanarak
materyal hazırlamalarını gerektiren, hazırladıkları materyalleri mikro öğretim
süreciyle kullanmalarını gerektiren benzer derslere Eğitim Fakülteleri lisans
programlarında yer verilmesi önerilmektedir.