Matematik öğretmenliği öğretmen adaylarının TPACK gelişimine nitel bir bakış açısı


Durdu L., Dağ F.

8th International Computer and Instructional Technologies Symposium, Edirne, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2014

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Edirne
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Kocaeli Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı TPACK çerçeve modeline göre kurgulanan Bilgisayar Destekli Matematik (BDM) dersinin matematik öğretmeni adaylarının TPACK gelişim düzeylerine katkısını nitel çerçeveden incelemektir. Bu çerçevede ana araştırma problemi matematik öğretmenliği 4.sınıfta öğrenim gören 82 öğretmen adayının BDM dersi öncesinde matematik öğretiminde teknoloji kullanımına ilişkin görüşleriyle ders süreci sonrasındaki görüşlerini analiz etmek ve ortaya çıkan bulguları TPACK modeli çerçevesinde değerlendirmek ve yorumlamaktır.  BDM dersi öğretim programı süresince, öğretmen adaylarına öğretim teknolojileri, eğitimde teknoloji kullanımı ve entegrasyonu, matematik öğretimi ve teknoloji gibi teorik konuların yanı sıra Wiris ve Geogebra öğretilmiştir. Öğretmen adayları ders sürecinde aldıkları teorik ve uygulamalı bilgileriyle Geogebra yazılımını kullanarak etkileşimli materyaller geliştirmişler ve bir ders planı çerçevesinde bir mikro öğretim dersinde kullanmışlardır.  Araştırmada nitel veri toplama yöntemi kullanılmıştır. Nitel verilere içerik analizi uygulanmıştır. İçerik analizinde çalışmanın kuramsal yapısını oluşturan TPACK modeline dayalı olarak ana temalar belirlenmiştir. Analiz edilen veriler bu üst temalar altında yer alacak şekilde kodlanmış ve alt temalar oluşturulmuştur. Nitel verilerin sayısallaştırılmasında toplam öğrenci sayısı ve değerleri kullanılmıştır. Sayısallaştırılan nitel veriler doğrudan alıntılarla desteklenmiştir.  Araştırmanın temel bulguları öğretmen adaylarının BDMÖ kavramını tanımlama bilgi düzeylerinin derinleştiğini ve ders öncesinde BDMÖ tanımını sınırlı kavramlarla açıklarken ders sonrasında tek tanım içerisinde farklı kavramlara ve bu kavramların birbirleriyle ilişkilerine yer vermeye başladıklarını göstermektedir. Ders sonrasındaki tanımlamalarında ders öncesinde bulunmayan “aktif katılım” gibi ifadeler (kodlamalar) ortaya çıkmıştır. Teknoloji bilgisi açısından ders öncesinde 73 öğretmen adayı (%89,0) Matematik öğretimine özel bilgisayar yazılımlarını (programlarını) veya araçlarını bilmediğini ifade ederken, ders sonrasında 65 öğretmen adayı (%79,3) bildiğini, 9 öğretmen adayı (%9) ise kısmen bildiğini ifade etmiştir.  Öğretmen adayları (82) ders öncesinde (79, %96,3) de ders sonrasında (80, %97,6) da Matematik öğretiminde bilgisayarların kullanılabileceğini ifade etmişlerdir. Nasıl ve ne amaçla kullanılabileceğine ilişkin yanıtlarında ise ders öncesi ve ders sonrası cevapları arasında farklılıklar bulunmaktadır. En çarpıcı bulgu “öğrencinin anlamasını kolaylaştırmak için” ifadesinin ders öncesinde hiçbir öğretmen adayı tarafından dile getirilmemiş olması, diğer taraftan ders sonunda ise 46 (%56,1) öğretmen adayı tarafından ifade edilmiş olmasıdır. Benzer şekilde ders sonu ifadelerinde artışlar görselleştirme, somutlaştırma ve zaman tasarrufu gibi diğer kodlamalarda da mevcuttur.  Öğretmen adayları ders öncesinde (72, %87,8) de ders sonrasında (75, %91,5) da Matematik öğretiminde bilgisayar/ teknoloji ya da matematik öğretim araçları kullanılması öğrencilerin kazanımlara ulaştırılmasında etkili olacağını ifade etmişlerdir. Diğer taraftan öğretmen adaylarının nasıl etkili olacağına yönelik verdikleri  cevaplar gelişim göstermiştir. Örneğin “kalıcı ve anlamlı öğrenme amacıyla” bilgisayarların kullanılacağı ifadesi ders öncesinde 8 kere (%9,8) dile getirilmişken, ders sonrasında 42 kere (%51,2) ifade edilmiştir.  TPACK çerçeve modeline göre öğretmen adaylarının Teknoloji Bilgilerinin (T), Teknolojik Alan Bilgilerinin (TCK) ve Teknolojik Pedagoji Bilgilerinin (TPK) arttığı söylenebilir. Öğretmen adaylarının alan bilgileriyle teknolojiyi kullanarak materyal hazırlamalarını gerektiren, hazırladıkları materyalleri mikro öğretim süreciyle kullanmalarını gerektiren benzer derslere Eğitim Fakülteleri lisans programlarında yer verilmesi önerilmektedir.