Akademik Veri Yönetim Sistemi
11th INTERNATIONAL CONGRESS ON ENGINEERING, ARCHITECTURE AND DESIGN, İstanbul, Türkiye, 10 - 12 Haziran 2023, ss.1360
Soğuk şekillendirme, metallerin içyapısını değişime uğratmadan, yüksek hız ve basınç
kullanılarak uygulanan bir şekil verme işlemidir. Soğuk şekillendirme işleminde amaç, sac
metal parça yüzeyinde çatlak veya yırtıklar oluşturmadan malzemeye üniform şekil
vermektir. Bu yüzden malzeme soğuk şekillendirme işlemine maruz bırakılmadan önce
gerekli analizlerin yapılması oldukça önemlidir. Fazla uygulanan basınç veya yüksek
oranlardan meydana gelen lokal plastik deformasyon malzemeye istenilen şeklin verilememesine neden olmaktadır. Bu amaçla, açınım sacında soğuk şekillendirme ile
oluşacak stres bölgelerinin analizinde en sık kullanılan simülasyon programlarından biri
Autoform’dur. Bu çalışmada; otomotiv sektöründe yaygın kullanımı olan metal sacların Autoform programı ile soğuk şekillendirme simülasyonu yapılmıştır. Çalışmada uygun sac
malzemeleri seçilirken malzemelerin; kimyasal bileşimi, kalınlığı ve sertliği dikkate
alınmış ve bu doğrultuda simülasyon koşulları etkileyen parametreler belirlenmiştir.
Yapılan analizde simülasyon parametrelerinin doğru seçilmesi, zaman ve maliyet
açısından tekrar eden işçiliklerinin önüne geçilmesinde önemli bir unsurdur. Bu
araştırma çalışmasında; simülasyon programı yardımıyla gerçekleştirilen tasarım
çalışması ile şekillendirme esnasında oluşması muhtemel kritik bölgeler tespit edilerek,
sacların incelmesi, kırışma bölgeleri, yırtılmalar ve geri Ǧ yaylanma bölgelerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Simülasyonda tespit edilen ve şekillendirme süreci etkileyecek bu olumsuzluklar iyileştirilerek; pratikte uygulamaya geçilmiş ve
şekillendirme sonuçları incelenmiştir. Böylece; imalat sırasında gözden kaçabilecek,
oluşabilecek hataların ve parça üretimi için tasarlanan kalıbın zarar görmesinin önüne
geçilmiştir.