Akademik Veri Yönetim Sistemi
Güzel Sanatlar Alanında Uluslararası Akademik Çalışmalar, Dr. Öğr.Üyesi Pelin Güleda KARADENİZ, Editör, Liberty Yayınevi, New York, ss.1-267, 2025
ÖZET
Osmanlı İmparatorluğu, 14. yüzyıl sonlarından itibaren mimari, el sanatları ve özellikle çini üretimiyle sanat tarihinde önemli bir konuma ulaşmıştır. Bu süreçte İznik, kaliteli hammaddeleri ve gelişmiş zanaatkârlık kültürü sayesinde çini üretiminin merkezi olmuş; 16. yüzyılda Osmanlı çini sanatının klasik dönemi yaşanmıştır. Bu dönemde çiniler yalnızca mimari bezeme unsurları değil, aynı zamanda gündelik kullanım eşyaları olarak da üretilmiş; süsleme programları saray nakkaşları tarafından belirlenmiştir. İznik çinilerinde dikkat çeken dekoratif unsurlardan biri kuş figürleridir. Kartal, doğan, simurg ve tavus kuşu gibi figürler, Türk mitolojisi ile İslamî sembolizmin kesişiminde koruyuculuk, ilahî güç, bereket ve cennet gibi anlamlar taşımıştır. Kuş figürleri çoğunlukla merkezî kompozisyonlarda, çiçek, bulut kıvrımı ve rumi motifleriyle birlikte işlenmiş; estetik bütünlük ve simgesel katman üretmiştir. Ayrıca 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başlarında Avrupa’da bu eserler, “egzotik” ve “doğaya hayranlık” perspektifiyle koleksiyonlarda değer kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı, kuş figürlü İznik tabaklarını ikonografik ve tipolojik açıdan inceleyerek figürlerin taşıdığı kültürel, estetik ve sembolik anlamları ortaya koymak ve geleneksel Türk sanatlarının çağdaş yorumuna katkı sunmaktır.