Akademik Veri Yönetim Sistemi
“TÜRK HALKLARININ DEVLETÇİLİĞİ VE KÜLTÜR MİRASININ GELİŞİMİNDE HOKAND HANLIĞININ YERİ” ULUSLARARASI SEMPOZYUMU BİLDİRİLER KİTABI, Zebuniso KAMALOVA,Aiitmamat KARİEV,Saidbek BOLTABAYEV, Editör, AK Türk Devletleri Teşkilatı, İstanbul, ss.225-246, 2022
Mâverâünnehir siyasi ikliminde XVIII. asrın hemen başlarında yerini alan Hokand Hanlığı, dönemin en güçlü İslam devleti ve Sünni Müslümanların halifesi olması dolayısıyla Osmanlı Devleti’ne hususen XIX. asırda başta siyasî konular olmak üzere, askerî, dinî, ilmî ve sınâî gibi konularda müracaat etmiştir. Yüzyıl boyunca, bu maksatlarla ve Osmanlı Devleti’nin desteğini sağlamak amacıyla İstanbul’a pek çok elçilik heyeti gönderilmiştir. Osmanlı Devleti’ne gelen elçilik heyetleri önce Osmanlı sultanına bağlılıklarını bildirmişler ardından da sultandan mezkûr taleplerinin gerçekleştirilmesini istirham etmişlerdir. Osmanlı Devleti, Hokand Hanlığı’nın siyasi taleplerine Türkistan hanlıklarının birbirleriyle olan mücadelelerine etki ederek Müslüman cemaatin zarar görmesi, Rusya ile aralarındaki barışı bozacağı endişesi, Şii İran ile sürgit devam eden fiili savaş hali, coğrafi maniler sebebi ile devamlı surette ihtiyatlı yaklaşmıştır. Ancak vaziyet ne olursa olsun Osmanlı Devleti dinî, ilmî ve sınâî alanlardaki istekleri yerine getirmeye çalışmış ancak siyasî ve askerî talepleri Türkistan hanlıkları ile mesafenin uzaklığı ve dış politikadaki sıkıntılardan müstağni kalamadığı için tam anlamıyla gerçekleştirememiştir.