Akademik Veri Yönetim Sistemi
XVII. Uluslararası Dünya Dili Türkçe, Bartın, Türkiye, 23 - 25 Ekim 2025, ss.73, (Özet Bildiri)
Dil öğretimi alanında “hedef söz varlığı”, dil edinim sürecinde öğrenicilerin sözcük dağarcığını etkin bir biçimde geliştirmesini sağlayan temel unsurlardan biri olarak kabul edilmekte ve özellikle ikinci dil ve yabancı dil olarak Türkçenin öğretiminde; sözcük seçimi, öğretim yöntemleri ve edinim stratejileri kapsamında önem taşımaktadır. Dört temel beceri yetkinliklerini doğrudan etkileyen “hedef söz varlığı”, dil öğrenicilerinin günlük iletişimden akademik metinlere kadar farklı bağlamlarda gereksinim duydukları sözcükleri belirlemeyi ve bu sözcükleri dizgesel bir çerçevede öğrenicilere kazandırmayı amaçlamaktadır. Öğrenme güdüsünü artıran ve kültürel aktarımı kolaylaştıran “hedef söz varlığı”nın yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin uluslararası alanda yayılmasını sürdürebilmesi için doğru bir biçimde planlanmasına gereksinim duyulmaktadır. Bu bağlamda alanyazında “hedef söz varlığı” üzerine yapılmış her geçen gün çalışmaların nicel olarak arttığı görülmektedir. Konu ele alındığında her ne kadar bu artış önemli olsa da konu ile ilgili ileride yapılacak olan çalışmaların dizgesel, kapsamlı ve nitelikli olması gerektiği de yadsınamaz. Bu bağlamda çalışmada, konu ile ilgili yapılacak çalışmalara rehberlik etmesi açısından en etkili araştırma çözümleme yöntemlerinden biri olarak kabul edilen meta-analiz kullanılarak alanyazında “hedef söz varlığı” üzerine yapılmış çalışmalar değerlendirilmiştir. Çalışmada meta-analiz McGaw ve Smith (1981) ve Smith ve Glass’tan (1977) yola çıkılarak bir yöntem olarak değil birçok ölçme ve istatistiksel çözümleme tekniklerini kullanan bir bakış açısı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın amacı alanyazında “hedef söz varlığı” üzerine yapılmış çalışmaların ne tür bir eğilim gösterdiğini belirlemektir. Bunun için alanyazındaki yapılmış tüm çalışmalar belirlenmiş etiketler açısından sınıflandırılarak sayısal değerler ile ifade edilmiş ve etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Çalışmaya uygunluk açısından meta-analiz sürecinde sabit etki modeli kullanılmıştır. Dolayısıyla çalışmada, kullanılan temaları, yöntemsel tercihleri ve bulguların ve sonuçların çalışmanın bilimsel metin özelliklerine uygunluğu belirlenmektedir. Çalışmanın veritabanını 2020-2025 yılları arasında Ulusal Tez Merkezi’nde yayımlanan erişime açık tezler, DergiPark ve Google Akademik platformlarında yayımlanan araştırma makaleleri olmak üzere toplam 109 akademik çalışma oluşturmaktadır. Çalışmalarda meta-analiz yöntemiyle çözümlenen veri Türkçe öğretiminde “hedef söz varlığı” öğretimi açısından yorumlanacaktır.